کک نفتی

کک نفتی یکی از محصولات حاصل از پالایش نفت خام محسوب می شود. کک نفتی یک محصول فرعی حاصله از پالایش نفت خام است قیمت کک نفتی با شیب خفیف افزایش قیمت پیدا کرد و هم اکنون کمی بالاتر از ۱۵۰ دلار در هر تن معامله می شود.

کک نفتی چیست

تولید کک نفتی در جهان در سال 2014 میلادی 24 میلیون و 700 هزار تن بود که کشور چین به تنهایی 49 درصد تولید دنیا را به خود اختصاص داد.
در خاورمیانه نیز در سال مذکور 950 هزار تن کک نفتی تولید شد که کشور کویت رتبه نخست منطقه را داشت.
مصرف کک نفتی در جهان به میزان 76 درصد در صنعت آلومینیوم ، پنج درصد در صنعت فولاد و بقیه در سایر صنایع است.
طرح تولید پترولیوم کک به عنوان یکی از طرح های دانش بنیان کشور است که با هدف دستیابی به فناوری مربوطه و به منظور تامین بخش مهمی از نیاز صنایع تولید آلومینیوم و فولاد کشور اجرا شده است.
تولید کک از مواد سنگین نفتی روشی است که برای نخستین بار در کشور با اتکا به فناوری بومی انجام می شود. در این طرح میزان گوگرد و فلزات سنگین در خوراک واحد کک سازی که تاثیر اساسی در کیفیت محصول نهایی دارند با تدابیر ویژه به صورت مناسبی حل شده است.
ماده اولیه مورد نیاز برای تولید کک از ته مانده برج تقطیر در خلاء پالایشگاه آبادان و CSO پالایشگاه اراک تامین خواهد شد.
در فرایند تولید کک نفتی، ماده اولیه (وکیوم باتوم پالایشگاهی)، به مواد با ارزش تر نظیر کک نفتی و محصولات مایع (نفتا ، گازوئیل ، LPG ) تبدیل می شود. نیاز فعلی صنعت آلومینیوم کشور به کک، سالانه 200 هزار تن است که در حال حاضر بخش زیادی از آن از طریق واردات تامین می شود و با توجه به رشد تولید آلومینیوم در کشور، نیاز به کک نیز افزایش خواهد یافت.
در صنعت فولاد که تولید آن در حال حاضر حدود 15 میلیون تن در سال است ، سالانه به حدود 45 هزار تن کک سبز نیاز است که این رقم برای افق 1404 که ظرفیت تولید فولاد 55 میلیون تن پیش بینی شده، حدود 135 هزار تن در سال است.
افزایش تولید آلومینیوم و فولاد در برنامه های توسعه کشور، نشان می دهد که توسعه بخشی از زنجیره تامین مواد در صنایع مهم کشور به شدت به کک نفتی وابسته است .
از طرفی با تولید این ماده در کشور از خروج سالانه نزدیک به 100 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد.
با توجه به موارد یاد شده بود که طرح تولید پترولیوم کک توسط ایمیدرو به تصویب رسید.
در نهایت با حضور معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت و رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در روز 31 شهریور ماه امسال، از نخستین فناوری ایرانی کک نفتی و افتتاح واحد نیمه صنعتی آن در محل پژوهشگاه صنعت نفت رونمایی شد.

طبقه بندی کک نفتی

طبقه بندی کک نفتی با توجه به شکل فیزیکی به صورت زیر می باشد:

طبقه بندی کک نفتی

برای مشاهده طرح احیای چاه های نفت ایران کلیک کنید.

کاربرد عمومی کک نفتی کلسینه شده (CPC)

  • صنایع فولادسازی
  • صنایع ذوب آلومینیوم
  • صنایع تولید اکسید تیتانیوم

کاربرد کربن کک نفتی کلسینه شده (CPC) در صنایع فولادسازی

  • کوره القایی (Induction Furnace) و کوره اکسیژن قلیایی (BOF)
  • کوره های قوس الکتریکی (EAF) و کوره های پاتیلی (LF)
  • ساخت الکترودهای گرافیتی کوره های قوس الکتریکی و کوره های پاتیلی

قیمت کک نفتی خلیج آمریکا

قیمت کک نفتی در خلیج آمریکا در هفته منتهی به ۲۸ اکتبر مجدداً اندکی افزایش یافت اگرچه تمایل به خرید در مراکز اصلی عرضه کک برای دومین هفته متوالی کاهش یافته است. بازار کک با درصد بالای سولفور در چین با کاهش قیمت مواجه شده است زیرا حجم زیادی کک در این ماه وارد کشور خواهد شد و واحد پول چین نیز در این هفته قدرت خود را از دست داده است. بازار هندوستان نیز نسبت به هفته‌های قبل آرام تر است که دلیل آن تعطیلات Diwall در این کشور است که در بعضی از استانها به کاهش معاملات منجر شده است. در عین حال تولیدکنندگانی که نیاز به کک داشتند نیازهای فوری خود را تامین نموده اند وبرای خرید مجدد خود تحت فشار نیستند و بنابراین تقاضا در این بخش نیز کمتر شده است.متقاضیان وخریداران کک در منطقه بالتیک نیز تمایل کمتری به خرید داشته اند . خریدهای آنی نیز به ذخایر موجود اضافه خواهد شد واین موضوع افزایش عرضه ،بار مالی شرکتها رادر ماه‌های پایانی سال افزایش می دهد.

از پایان ماه مارس سال جاری میلادی قیمت کک نفتی با درصد های متفاوت گوگرد در خلیج آمریکا که در کانال ۲۰۰ تا ۲۵۰ دلار بود به تدریج کاهش یافت و در پایان ماه جولای به کانال ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار وارد شد ولی مجدداً با شیب خفیف افزایش قیمت پیدا کرد و هم اکنون قیمت کک نفتی کمی بالاتر از ۱۵۰ دلار در هر تن معامله می شود.

- بازار نفت و گاز پتروشیمی

قیمت کک نفتی در اقیانوس اطلس

ارزیابی قیمت کک نفتی ‌از‌نوع سوختنی در حوزه اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام حاکی از افزایش قیمت ۱۹ تا ۴۰ دلاری درهرتن در هر دو حوزه اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در ماه اکتبر می باشد.

برای مشاهده افزایش تقاضای نفت جهانی کلیک کنید.

تبدیل کک نفتی به گرافن

محققان دانشگاه تگزاس و این شرکت در حال توسعه روشی برای بازفرآوری کک نفتی – محصول جانبی پالایش نفت خام – به گرافن با استفاده از یک فرآیند شیمیایی به نام لایه‌برداری الکتروشیمیایی هستند. نتایج این مطالعه در NPJ ۲D Materials and Applications منتشر شد.

نفت خام مخلوطی از هیدروکربن‌های مختلف است که بخش‌های سبک آن به گاز طبیعی می‌رود در حالی که سنگین‌ترین بخش‌ها مواد چسبناک یا حتی جامد را تشکیل می‌دهند. یکی از محصولاتی که در حجم بالا از پالایش نفت خام به دست می آید، کک نفتی جامد است.اگرچه راه‌های زیادی برای استفاده از کک نفتی وجود دارد، این فرآیندها مقادیر بالایی از دی‌اکسیدکربن آزاد می‌کنند. به همین دلیل، صنعت به دنبال موادی با آلایندگی کم و با ارزش بالا است که بتوان از نفت خام استخراج کرد.

یک راه حل ممکن، استفاده مجدد از کک نفتی غنی از کربن برای تولید گرافن است، یک ماده ورقه مانند همه کاره که از یک لایه اتم کربن تشکیل شده است.به طور معمول، گرافن از گرافیت لایه برداری می‌شود. محققان بررسی کردند که آیا فرآیندهای شیمیایی تولید گرافن از مواد مشتق شده از سوخت فسیلی را تسهیل می‌کند یا خیر.

محققان کک را در محلول الکترولیت با دو الکترود قرار دادند. هنگامی که ولتاژ را به الکترود کار اعمال می‌کنند، گونه‌های یون منفی از الکترولیت در فرآیندی به نام intercalation به میان صفحات گرافن مهاجرت می‌کنند.وقتی کک منبسط شد، گرافن از آن جدا می‌شود. در واقع یون‌های منفی در این فرآیند ایجاد می‌شوند و به فضاهای بین صفحات گرافن حرکت می‌کنند و محصول جانبی کک و جداسازی گرافن را تکمیل می‌کنند.بسیاری از کاربردهای گرافن نیاز به رسانایی بالایی دارند، اما اینکه گرافن حاصل از کک نفتی می‌تواند چنین عملکردی داشته باشد، ناشناخته بود.گرافن ایجاد شده از کک دارای رسانایی ۵۰ زیمنس بر متر در مقایسه با یک باتری لیتیوم یون معمولی است که رسانایی الکتریکی آن حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ زیمنس بر متر است. با عملیات حرارتی به نام بازپخت، محققان می‌توانند رسانایی را حتی بالاتر ببرند و آن را با الکترودهای باتری‌های لیتیوم یون مقایسه کنند.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *