رشد چشمگیر صادرات محصولات نفتی روسیه به آفریقا

دیپلماسی روسیه برای شکست دادن تحریم های غرب

صادرات محصولات نفتی روسیه به آفریقا از زمان حمله به اوکراین به شدت افزایش یافته به طوری که بررسی های پلتس نشان می دهد صادرات فرآورده های نفتی روسیه به آفریقا طی یک سال اخیر 14 برابر شده است.

آمارهای نشان می دهد قبل از جنگ، روسیه 33000 بشکه در روز محصولات پالایشی به آفریقا صادر می کرد که بیشتر آن بنزین بود. تا مارس 2023، این میزان به 420000 بشکه در روز افزایش یافت. در ماه فوریه، زمانی که اتحادیه اروپا محصولات روسی را تحریم کرد، محموله‌ها به کشورهایی مانند نیجریه، تونس و لیبی به شدت افزایش یافت.

این تحریم به دنبال تصمیمات بسیاری از کشورهای غربی برای توقف واردات نفت روسیه صورت گرفت. این تحریم ها روسیه را مجبور کرده است که حجم قابل توجهی از صادرات نفت را به بازارهای جایگزین از جمله آفریقا هدایت کند. هند، چین و ترکیه نیز در حال تبدیل شدن به بازارهای مهم صادراتی هستند.

کارشناسان بر این باورند که از آغاز حمله روسیه به اوکراین در اوایل سال گذشته میلادی، «تعامل جدید با آفریقا» سرعت گرفته است، به طوری که روسیه، چین، ایالات متحده، ترکیه، کشورهای حوزه خلیج فارس و قدرت های استعماری سابق بریتانیا و فرانسه همگی برای نفوذ در سریع ترین رشد جهان در حال رقابت هستند.

آفریقا اولویت راهبردی برای روسیه

تیمور کولاخمتوف، تحلیلگر مستقل روسیه به S&P Global Commodity Insights گفت : سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، سال گذشته در فاصله یک ماهه از 7 کشور آفریقایی بازدید کرد تا روابط خود را با کشورهای کلیدی محکم کند و بازارهای جدیدی را برای محصولات نفتی روسیه باز کند.

در همین حال، مزدوران روسی گروه واگنر امنیت حاکمان آفریقا را در ازای قراردادهای پرسود استخراج معدن تامین کرده‌اند و شرکت‌های انرژی روسی به سرمایه‌گذاری در این قاره چشم دوخته‌اند. در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه مارس، 22 کشور آفریقایی از محکوم کردن حمله پوتین به اوکراین خودداری کردند.

شاید آشکارترین شواهد تقویت روابط دوجانبه، رشد چشمگیر صادرات محصولات پالایشی روسیه باشد از زمانی که تحریم اتحادیه اروپا بر واردات اکثر محصولات نفتی روسیه در 5 فوریه اجرایی شد.

کولاکمتوف افزود: این امر باعث شد که مسکو “در تلاش برای حفظ جای پای خود در بازار مواد خام، به دنبال بازارهای جدید برای صادرات کالاهای خود” باشد. سقف قیمت کمتر 45 دلار در هر بشکه برای فرآورده‌های نفتی که با تخفیف نسبت به نفت خام معامله می‌شوند در همان تاریخ به اجرا گذاشته شد.

اگرچه جریان محصولات پالایشی روسیه پس از حمله فوریه 2022 اندکی کاهش یافت، اما در مارس 2023 به بالاترین سطح 7 ساله یعنی 1.9 میلیون بشکه در روز رسید و در حالی که محموله‌های روسی به کشورهای اروپایی مانند فرانسه و بلژیک در ماه‌های اخیر کاهش یافته است، محموله‌ها به کشورهای آفریقایی به‌ ویژه کشورهای شمالی به‌ ویژه پس از اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا بر واردات محصولات نفتی، به شدت افزایش یافته است.

ربکا فولی، تحلیلگر ارشد بازارهای نفت در اس اند پی گلوبال گفت: روسیه قبل از تحریم ها یک تامین کننده مهم محصولات نفتی برای بازار اروپا به ویژه دیزل، نفت کوره و نفتا بود. اما بازار دوباره متعادل شده است، گازوئیل بیشتری از روسیه به سمت آفریقا، ترکیه، خاورمیانه و آمریکای لاتین حرکت کرده است.

در سه ماهه اول سال 2022، تونس تنها 2700 بشکه در روز محصولات نفتی از روسیه وارد کرد، اما بر اساس داده های S&P Global Commodities، این میزان در سه ماهه اول سال جاری به 66300 بشکه در روز رسید، در حالی که نیجریه بزرگترین تولید کننده نفت و پرجمعیت ترین کشور آفریقایی شاهد افزایش تقریباً 5 برابری واردات از روسیه نسبت به سال گذشته بود و واردات فرآورده های نفتی از روسیه به 57400 بشکه در روز در سه ماهه اول 2023 رسید. مراکش، لیبی و مصر نیز افزایش چشمگیری در واردات روسیه ثبت کرده اند.

کولاخمتوف افزود: سرعت فعالیت های دیپلماتیک لاوروف این مساله را کاملاً روشن می کند. این گام ها در مورد روسیه است که به دنبال مسیرهای جایگزین برای صادرات کالاهای خود است. بنابراین، کشورهای شمال آفریقا نقش مهمی را برای روسیه در کاهش پیامدهای ممنوعیت نفت و فرآورده های نفتی ایفا می کنند.

اختصاصی بازار نفت و گاز / پتروشیمی

منبع: spglobal