بررسي ماهانه بازار نفت

روند کلی تغييرات قیمت دو نفت‌خام شاخص برنت و WTI در بازه زماني ماه آوريل بسيار پرنوسان بوده است. در بررسي ماهانه بازار نفت به منظور نگاه جزئی‌تر به روند تغییرات قيمت، در ادامه گزارش به تبيين عوامل تاثیر گذار در بازار پرداخته شده است.

کاهش توليد اوپک پلاس و بازگشت سرمایه به بازار نفت

پس از اینکه اوپک پلاس سقف تولید خود را بیش از حد انتظار کاهش داد، سرمایه گذاران اقدام به خرید بيشتر سهام قراردادهای آتی و ساير شاخص هاي نفت خام برای دومین هفته كردند.
سایر مدیران صندوق های پول واعتبار نيز در هفته منتهی به ۱۱ اکتبر معادل ۴۷ میلیون بشکه قراردادهای آتی و ساير مشتقات مربوط به نفت را خریداری کردند.این خریدها پس از آن صورت گرفت که اوپک پلاس در ۵ اکتبر اعلام کرد که این گروه سقف تولید خود را از ماه نوامبر ۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد.سرمايه گذاران بنا به توصيه نمایندگان اوپک پلاس مبني بر احتمال كاهش بزرگ توليد نفت اقدام به خريد ۶۲ میلیون بشکه در هفته قبل کردند.
در هفته اخیر، بیشترین خرید در نفت خام (+۳۶ میلیون بشکه) با خریدهای سنگین در NYMEX و ICE WTI (+۲۰ میلیون) و برنت (+۱۶ میلیون بشکه) متمرکز بود.

افزایش ۲ میلیون بشکه در روز تقاضای جهانی نفت در ماه اوت

کاهش غیرمعمول فصلی در ماه جولای، تقاضای جهانی نفت در ماه اوت ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و به ۹۹ درصد سطح قبل از کووید رسید.
مجمع بین‌المللی انرژی (IEF) مستقر در ریاض با استناد به آخرین داده‌های JODI اعلام کرد که رشد تقاضای نفت در ماه اوت به دلیل مصرف بالاتر در ایالات متحده، چین، ژاپن، عربستان سعودی و اندونزی بوده است.
نکته قابل توجه در ماه آگوست همچنین افزایش روزانه۵۰۰ هزار بشکه در تولید جهانی نفت خام بود كه با افزایش تولید عربستان سعودی به بالای ۱۱ میلیون بشکه در روز همراه گرديد.
داده ها نشان می‎دهد که در ایالات متحده، تولید نفت‎خام در ماه اوت ۲۹۰ هزار بشکه در روز بيشتر شده و نسبت به سال قبل، ۸۱۳ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. تقاضای محصول در ماه اوت ۱,۴۶ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و ميزان ذخایر نفت خام آمریکا به ۲۲.۷ میلیون بشکه کاهش يافت.
بازگشت تقاضای جهانی در ماه اوت به دنبال کاهش ۱,۱ میلیون بشکه در روز در ماه جولای صورت می‎گیرد که برای این زمان از سال، افت غیرمعمولی بود.
تقاضا برای ماه اوت ممکن است افزایش یافته باشد، اما بازار و تحلیلگران بازار نفت می‎گویند که کندی اقتصادی مداوم و رکودهای در حال پیشروی می‎تواند رشد تقاضا را در کوتاه مدت محدود کند.
عرضه بیش از حد انتظار قبلي محدود خواهد شد پس از اینکه گروه اوپک پلاس در اوایل ماه جاری بزرگترین کاهش تولید خود را از سال ۲۰۲۰ اعلام کرد. علیرغم اعلام کاهش ۲ میلیون بشکه در روز، کاهش واقعی تولید نفت اوپک پلاس نصف این رقم و حدود ۱ میلیون بشکه در روز تا ۱,۱ میلیون بشکه در روز خواهد بود. این بدان دلیل است که بسیاری از تولیدکنندگان، ماه‎هاست كه قادر به تولید به سهمیه خود نبوده‎اند.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) هفته گذشته هشدار داد تصمیم اتحادیه برای کاهش عرضه نفت از نوامبر، ريسك امنیت انرژی را در سراسر جهان افزایش می‌دهد و به قیمت‌های بالاتر نفت منجر مي‎شود که می‌تواند نقطه اوج رکود جهانی باشد. آژانس برآوردهای خود را در مورد رشد تقاضا برای سال جاری و سال آینده کاهش داد.

افزايش صادرات نفت خام عربستان در ماه اوت

داده‌های ابتکار مشترک داده‌های سازمان (JODI) روز دوشنبه نشان داد که صادرات نفت خام عربستان سعودی در ماه اوت برای سومین ماه متوالی افزایش یافت و به بالاترین میزان خود در بیش از دو سال گذشته رسیده است.
صادرات نفت خام در ماه آگوست نزدیک به ۳ درصد افزایش یافت و به ۷,۶۰ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان از آوریل ۲۰۲۰ – از ۷.۳۸ میلیون بشکه در روز در ژوئیه ميباشد.
بزرگترین صادرکننده نفت جهان تولید نفت خام خود رااز ۱۰,۸۱۵ میلیون بشکه در روز به ۱۱.۰۵۱ میلیون بشکه در روز در ماه اوت افزایش یافت.
اوپک پلاس که گروهی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه است، در نشستی در وین در اوایل ماه جاری توافق کردند که سقف تولید خود را به میزان ۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهند.

بازار جهانی نفت‌خام درگیر نوسانات

بازار جهانی نفت‌خام هفته‌ها است که با نوسانات قیمتی مواجه بوده و قیمت‌ها به دلیل نگرانی‌های عرضه، پس از حمله روسیه به اوکراین و تحریم‌های بعدی آمریکا و متحدانش علیه مسکو، افزایش یافت. بازار نفت‌خام در پی آزادسازی ذخایر آمریکا و دیگر کشورهای عضو آژانس بين المللي انرژي، و همچنین به دلیل نگرانی از کاهش تقاضا در چین، تحت تاثیر قرار گرفته است.

گفتنی است که بیماری همه گیر کرونا مجدداً باعث تعطیلی شهرهایی در چین از جمله شانگهای شده است. پالایشگاه های چینی نیز از قراردادهای جدید با روسیه اجتناب می کنند و این امر نشان می دهد که پکن در حال حاضر محتاط تر عمل میکند تا آشکارا از مسکو حمایت نکند. در همین حال، صورتجلسه فدرال رزرو ایالات متحده به تفصیل توضیح میدهد که بانک مرکزی ایالات متحده قصد دارد در آخرین جلسه خود، نرخ بهره را ۵۰ واحد افزایش دهد، اما به دلیل جنگ در اوکراین، افزایش کمتری را در نظر گرفته است.

این امر حاکی از رویکرد فدرال رزرو است که تلاش می کند تورم را مهار کند، و متعاقبا ارزش دلار آمریکا را تقویت نماید. گفتنی است که نفت اغلب در جهت مخالف دلار حرکت می کند، زیرا بیشتر معاملات نفتی با ارز آمریکا انجام می شود.

نظرات تحلیلگران بازار نفت در یک ماه

در بررسي ماهانه بازار نفت تحلیلگر گروه پرایس فیوچرز می‌گوید: نگرانی‌هایی وجود دارد که با کاهش غیر‌واقعی قیمت‌ها، تقاضا را افزایش می‌دهند و به سرعت این عرضه را از بین می‌برند. تحلیلگران موسسه Research ANZ در یادداشتی اعلام کردند که آزادسازی از ذخایر نفت می تواند تولیدکنندگان از جمله سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و تولیدکنندگان آمریکا را از تسریع افزایش تولید، حتی با قیمت حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه، باز دارد.

از سوی دیگر، خبرگزاری دولتی عراق روز جمعه به نقل از وزارت نفت این کشور اعلام کرد، تعهد گروه کشورهای صادرکننده نفت اوپک پلاس به اهداف تولید، به جذب مازاد عرضه در بازار کمک کرده است. همچنین تحلیلگر PVM گفت : شک و تردیدهایی در مورد اینکه آیا عرضه‌های ذخیره‌سازی اضطراری می‌تواند کمبود نفت روسیه را برطرف کند يا خير، وجود دارد.
به گفته تحلیلگران موسسه مشاوره Eurasia Group ، مصرف سوخت در چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان، بر اثر قرنطینه ناشی از كوويد-۱۹ در شهر شانگهای متوقف شده است. در این گزارش آمده است که این شهر به عنوان مرکز مالی چین، رکورد بیش از ۲۵ هزار مورد عفونت جدید كوويد-۱۹ را به ثبت رسانده است، البته لازم به ذکر است که از روز دوشنبه کاهش قرنطینه در برخی مناطق آغاز شده است.

خبرگزاری Eurasia Group با اشاره به اینکه قرنطینه های شانگهای احتمالاً مصرف کلی نفت چین را تا ۱/۳ میلیون بشکه در روز کاهش می دهد، افزود : حتی زمانی که محدودیت ها در شانگهای برداشته شود، سیاست های چین برای مقابله با کووید احتمالاً در میزان تقاضا تاثیر خواهد داشت.

از سوی دیگر، جهت جبران کمبود نفت‌خام روسیه پس از تحریم مسکو، کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی از جمله ایالات متحده، ۲۴۰ میلیون بشکه نفت را طی شش ماه آینده آزاد خواهند کرد. به گفته تحلیلگران موسسه JP Morgan ، آزادسازی این حجم از ذخایر استراتژیک نفت (SPR) برابر با ۱/۳ میلیون بشکه در روز طی شش ماه آینده است که برای جبران کمبود ۱ میلیون بشکه در روز عرضه نفت روسیه کافی است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به اتحادیه اروپا هشدار داد که تحریم‌های روسیه می‌تواند یکی از بدترین شوک‌های عرضه نفت را ایجاد کند و جایگزینی این حجم، غیرممکن است. همچنین اوپک اعلام کرد که نفت بیشتری تولید نخواهد کرد.

خرید نفت‌خام روسیه توسط هند

در بررسي ماهانه بازار نفت كشور هند، سومین واردکننده بزرگ نفت جهان، خرید نفت‌خام روسیه را در ماه های اخیر افزایش داده، زیرا مسکو از زمان حمله به اوکراین مجبور شده نفت خود را با تخفیف بالا بفروشد. تقاضای سوخت در این کشور طی ماه مارس به بالاترین حد در سه سال گذشته رسیده و فروش بنزین نیز به بیشترین میزان خود افزایش یافته است.
در تاريخ ۱۹ آوريل پس از آن كه صندوق بین المللی پول (IMF) پیش بینی رشد اقتصادی جهاني خود را ۱ درصد کاهش و نسبت به افزایش تورم هشدار داد، قیمت نفت در طي معاملات پرنوسان آن روز بيش از ۵ درصد کاهش یافت. اين كاهش قيمت در حالي رخ داد كه گزارشها حاكي از آن بود كه گروه اوپك پلاس در ماه مارس ۱/۴۵ ميليون بشكه كمتر از سهميه توافق شده به بازار عرضه كرده است.
از سوی دیگر، از سایر عوامل تاثیرگذار بر بازار نفت را میتوان به خروجی نشست وزیران نفت و انرژی اوپک پلاس که ۱۵ اردیبهشت ماه تشکیل شد اشاره نمود. این اعضا در شرایطی که زیر فشار برای افزایش تولید قرار داشتند، در جلسه بسیار کوتاه خود که کمتر از ۱۵ دقیقه به طول انجامید، بر تداوم افزایش برنامه تولید در ماه ژوئن تاکید نمودند و بنا شد تولید نفت خام کشورهای عضو این ائتلاف در ماه ژوئن نیز ۴۲۳ هزار بشکه در روز افزایش یابد.

اعضا همچنین بر ادامه روند موجود تاکید و نیز بر تصمیم گذشته خود (۱۲ آوریل ۲۰۲۰) که در پاسخ به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید- ۱۹اتخاذ شد پایبند ماندند. لازم به ذکر است که طی آن برنامه قرار شده بود که اوپک پلاس تولید خود را از ماه مه سال ۲۰۲۰، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز معادل حدود ۱۰ درصد از تقاضای جهانی را محدود کنند. اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به مرور و آرام (modest) تسهیل کرده است.

اضافه می شود که این سومین نشست اوپک پلاس از زمان حمله روسیه به اوکراین بود که همچنان بر ادامه روند برنامه افزایش تولید بدون توجه به عوامل ژئوپلیتیکی تاکید شد. با توجه به اینکه اکنون انتظار میرود تقاضای نفت چین در سال جاری نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهش یابد (بدلیل رشد اقتصادی ضعیف و تمدید قرنطینههای جدید مرتبط با کووید) و همچنین از آنجایی که پیش بینی می شود قیمت نفت در ماههای آینده همچنان بالا خواهد ماند (زیرا کاهش عرضه کنونی روسیه در حدود ۱ میلیون بشکه در روز میتواند در ماه مه دو برابر شود)، این تصمیم اوپک پلاس بیش از ماه های قبل توجیه پذیر است.

از طرفی نیز در حالی که اوپک پلاس به سیاست خود مبنی بر افزایش متوسط ماهانه پایبند است، بسیاری از اعضای آن نمی توانند به سهمیه های خود عمل نمایند و این گروه به طور کلی حدود ۵/۱ میلیون بشکه در روز کمتر از سهمیه خود تولید دارد، فلذا ادامه روند برنامه افزایش تولید منطقی به نظر می رسد. لازم به ذکر است که اعضا تاکید داشتند که نوسانات فعلی قیمت نفت خام ناشی از تغییرات fundamentals بازار نیست، بلکه عمدتا ناشی از تحولات ژئوپلیتیکی فعلی است و چشم انداز بازار بر یک بازارمتعادل تاکید دارد. بر اساس تصمیم اخیر اوپک پلاس، عربستان سعودی و روسیه، هر کدام سهمیه ای معادل۶۶۳/۱۰ میلیون بشکه در روز در ماه ژوئن خواهند داشت.

خرید نفت‌خام روسیه توسط هند

ليستي از عوامل تقويت كننده و تضعيف كننده بازار نفت

عوامل تقويت كننده بازار:

• كاهش ذخاير نفت‌خام و فرآورده‌هاي نفتي آمريكا
• شك و ترديد در خصوص تاثير آزادسازي مشترك اعضاي IEA از ذخاير نفتي در بازار
• اختلال در عرضه نفت روسيه به دليل تحريم‌ توسط غرب و اروپا
• تنش‌هاي ژئوپليتيكي
• كاهش چشمگير توليد نفت و كاندنسيت روسيه
• نگراني در خصوص اختلال در عرضه و كمبود عرضه در بازار
• عدم تمايل گروه اوپك پلاس به افزايش توليد

عوامل تضعيف كننده:

• تقويت ارزش دلار
• افزايش نگران كننده مبتلايان به كرونا و اعمال قرنطينه سراسري در شانگهاي و برخي ديگر استانهاي چين
• افزايش موجودي ذخاير نفت‌خام وفرآورده ايالات متحده آمريكا
• كاهش چشم انداز رشد اقتصادي جهاني توسط صندوق بين المللي پول
• آزادسازي هماهنگ از ذخاير نفتي توسط كشورهاي عضو IEA
• افزايش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به منظور مهار تورم (و در نتيجه تقويت ارزش دلار)
• افزايش تعداد دكل‌هاي حفاري در آمريكا