بررسی ماهانه بازار نفت

روند کلی تغییرات قیمت دو نفت‌خام شاخص برنت و WTI در بازه زمانی ماه آوریل بسیار پرنوسان بوده است. در بررسی ماهانه بازار نفت به منظور نگاه جزئی‌تر به روند تغییرات قیمت، در ادامه گزارش به تبیین عوامل تاثیر گذار در بازار پرداخته شده است.

کاهش تولید اوپک پلاس و بازگشت سرمایه به بازار نفت

پس از اینکه اوپک پلاس سقف تولید خود را بیش از حد انتظار کاهش داد، سرمایه گذاران اقدام به خرید بیشتر سهام قراردادهای آتی و سایر شاخص های نفت خام برای دومین هفته کردند.
سایر مدیران صندوق های پول واعتبار نیز در هفته منتهی به ۱۱ اکتبر معادل ۴۷ میلیون بشکه قراردادهای آتی و سایر مشتقات مربوط به نفت را خریداری کردند.این خریدها پس از آن صورت گرفت که اوپک پلاس در ۵ اکتبر اعلام کرد که این گروه سقف تولید خود را از ماه نوامبر ۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد.سرمایه گذاران بنا به توصیه نمایندگان اوپک پلاس مبنی بر احتمال کاهش بزرگ تولید نفت اقدام به خرید ۶۲ میلیون بشکه در هفته قبل کردند.
در هفته اخیر، بیشترین خرید در نفت خام (+۳۶ میلیون بشکه) با خریدهای سنگین در NYMEX و ICE WTI (+۲۰ میلیون) و برنت (+۱۶ میلیون بشکه) متمرکز بود.

افزایش ۲ میلیون بشکه در روز تقاضای جهانی نفت در ماه اوت

کاهش غیرمعمول فصلی در ماه جولای، تقاضای جهانی نفت در ماه اوت ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و به ۹۹ درصد سطح قبل از کووید رسید.
مجمع بین‌المللی انرژی (IEF) مستقر در ریاض با استناد به آخرین داده‌های JODI اعلام کرد که رشد تقاضای نفت در ماه اوت به دلیل مصرف بالاتر در ایالات متحده، چین، ژاپن، عربستان سعودی و اندونزی بوده است.
نکته قابل توجه در ماه آگوست همچنین افزایش روزانه۵۰۰ هزار بشکه در تولید جهانی نفت خام بود که با افزایش تولید عربستان سعودی به بالای ۱۱ میلیون بشکه در روز همراه گردید.
داده ها نشان می‎دهد که در ایالات متحده، تولید نفت‎خام در ماه اوت ۲۹۰ هزار بشکه در روز بیشتر شده و نسبت به سال قبل، ۸۱۳ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. تقاضای محصول در ماه اوت ۱,۴۶ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و میزان ذخایر نفت خام آمریکا به ۲۲.۷ میلیون بشکه کاهش یافت.
بازگشت تقاضای جهانی در ماه اوت به دنبال کاهش ۱,۱ میلیون بشکه در روز در ماه جولای صورت می‎گیرد که برای این زمان از سال، افت غیرمعمولی بود.
تقاضا برای ماه اوت ممکن است افزایش یافته باشد، اما بازار و تحلیلگران بازار نفت می‎گویند که کندی اقتصادی مداوم و رکودهای در حال پیشروی می‎تواند رشد تقاضا را در کوتاه مدت محدود کند.
عرضه بیش از حد انتظار قبلی محدود خواهد شد پس از اینکه گروه اوپک پلاس در اوایل ماه جاری بزرگترین کاهش تولید خود را از سال ۲۰۲۰ اعلام کرد. علیرغم اعلام کاهش ۲ میلیون بشکه در روز، کاهش واقعی تولید نفت اوپک پلاس نصف این رقم و حدود ۱ میلیون بشکه در روز تا ۱,۱ میلیون بشکه در روز خواهد بود. این بدان دلیل است که بسیاری از تولیدکنندگان، ماه‎هاست که قادر به تولید به سهمیه خود نبوده‎اند.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) هفته گذشته هشدار داد تصمیم اتحادیه برای کاهش عرضه نفت از نوامبر، ریسک امنیت انرژی را در سراسر جهان افزایش می‌دهد و به قیمت‌های بالاتر نفت منجر می‎شود که می‌تواند نقطه اوج رکود جهانی باشد. آژانس برآوردهای خود را در مورد رشد تقاضا برای سال جاری و سال آینده کاهش داد.

افزایش صادرات نفت خام عربستان در ماه اوت

داده‌های ابتکار مشترک داده‌های سازمان (JODI) روز دوشنبه نشان داد که صادرات نفت خام عربستان سعودی در ماه اوت برای سومین ماه متوالی افزایش یافت و به بالاترین میزان خود در بیش از دو سال گذشته رسیده است.
صادرات نفت خام در ماه آگوست نزدیک به ۳ درصد افزایش یافت و به ۷,۶۰ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان از آوریل ۲۰۲۰ – از ۷.۳۸ میلیون بشکه در روز در ژوئیه میباشد.
بزرگترین صادرکننده نفت جهان تولید نفت خام خود رااز ۱۰,۸۱۵ میلیون بشکه در روز به ۱۱.۰۵۱ میلیون بشکه در روز در ماه اوت افزایش یافت.
اوپک پلاس که گروهی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه است، در نشستی در وین در اوایل ماه جاری توافق کردند که سقف تولید خود را به میزان ۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهند.

بازار جهانی نفت‌خام درگیر نوسانات

بازار جهانی نفت‌خام هفته‌ها است که با نوسانات قیمتی مواجه بوده و قیمت‌ها به دلیل نگرانی‌های عرضه، پس از حمله روسیه به اوکراین و تحریم‌های بعدی آمریکا و متحدانش علیه مسکو، افزایش یافت. بازار نفت‌خام در پی آزادسازی ذخایر آمریکا و دیگر کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی، و همچنین به دلیل نگرانی از کاهش تقاضا در چین، تحت تاثیر قرار گرفته است.

گفتنی است که بیماری همه گیر کرونا مجدداً باعث تعطیلی شهرهایی در چین از جمله شانگهای شده است. پالایشگاه های چینی نیز از قراردادهای جدید با روسیه اجتناب می کنند و این امر نشان می دهد که پکن در حال حاضر محتاط تر عمل میکند تا آشکارا از مسکو حمایت نکند. در همین حال، صورتجلسه فدرال رزرو ایالات متحده به تفصیل توضیح میدهد که بانک مرکزی ایالات متحده قصد دارد در آخرین جلسه خود، نرخ بهره را ۵۰ واحد افزایش دهد، اما به دلیل جنگ در اوکراین، افزایش کمتری را در نظر گرفته است.

این امر حاکی از رویکرد فدرال رزرو است که تلاش می کند تورم را مهار کند، و متعاقبا ارزش دلار آمریکا را تقویت نماید. گفتنی است که نفت اغلب در جهت مخالف دلار حرکت می کند، زیرا بیشتر معاملات نفتی با ارز آمریکا انجام می شود.

نظرات تحلیلگران بازار نفت در یک ماه

در بررسی ماهانه بازار نفت تحلیلگر گروه پرایس فیوچرز می‌گوید: نگرانی‌هایی وجود دارد که با کاهش غیر‌واقعی قیمت‌ها، تقاضا را افزایش می‌دهند و به سرعت این عرضه را از بین می‌برند. تحلیلگران موسسه Research ANZ در یادداشتی اعلام کردند که آزادسازی از ذخایر نفت می تواند تولیدکنندگان از جمله سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و تولیدکنندگان آمریکا را از تسریع افزایش تولید، حتی با قیمت حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه، باز دارد.

از سوی دیگر، خبرگزاری دولتی عراق روز جمعه به نقل از وزارت نفت این کشور اعلام کرد، تعهد گروه کشورهای صادرکننده نفت اوپک پلاس به اهداف تولید، به جذب مازاد عرضه در بازار کمک کرده است. همچنین تحلیلگر PVM گفت : شک و تردیدهایی در مورد اینکه آیا عرضه‌های ذخیره‌سازی اضطراری می‌تواند کمبود نفت روسیه را برطرف کند یا خیر، وجود دارد.
به گفته تحلیلگران موسسه مشاوره Eurasia Group ، مصرف سوخت در چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان، بر اثر قرنطینه ناشی از کووید-۱۹ در شهر شانگهای متوقف شده است. در این گزارش آمده است که این شهر به عنوان مرکز مالی چین، رکورد بیش از ۲۵ هزار مورد عفونت جدید کووید-۱۹ را به ثبت رسانده است، البته لازم به ذکر است که از روز دوشنبه کاهش قرنطینه در برخی مناطق آغاز شده است.

خبرگزاری Eurasia Group با اشاره به اینکه قرنطینه های شانگهای احتمالاً مصرف کلی نفت چین را تا ۱/۳ میلیون بشکه در روز کاهش می دهد، افزود : حتی زمانی که محدودیت ها در شانگهای برداشته شود، سیاست های چین برای مقابله با کووید احتمالاً در میزان تقاضا تاثیر خواهد داشت.

از سوی دیگر، جهت جبران کمبود نفت‌خام روسیه پس از تحریم مسکو، کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی از جمله ایالات متحده، ۲۴۰ میلیون بشکه نفت را طی شش ماه آینده آزاد خواهند کرد. به گفته تحلیلگران موسسه JP Morgan ، آزادسازی این حجم از ذخایر استراتژیک نفت (SPR) برابر با ۱/۳ میلیون بشکه در روز طی شش ماه آینده است که برای جبران کمبود ۱ میلیون بشکه در روز عرضه نفت روسیه کافی است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به اتحادیه اروپا هشدار داد که تحریم‌های روسیه می‌تواند یکی از بدترین شوک‌های عرضه نفت را ایجاد کند و جایگزینی این حجم، غیرممکن است. همچنین اوپک اعلام کرد که نفت بیشتری تولید نخواهد کرد.

خرید نفت‌خام روسیه توسط هند

در بررسی ماهانه بازار نفت کشور هند، سومین واردکننده بزرگ نفت جهان، خرید نفت‌خام روسیه را در ماه های اخیر افزایش داده، زیرا مسکو از زمان حمله به اوکراین مجبور شده نفت خود را با تخفیف بالا بفروشد. تقاضای سوخت در این کشور طی ماه مارس به بالاترین حد در سه سال گذشته رسیده و فروش بنزین نیز به بیشترین میزان خود افزایش یافته است.
در تاریخ ۱۹ آوریل پس از آن که صندوق بین المللی پول (IMF) پیش بینی رشد اقتصادی جهانی خود را ۱ درصد کاهش و نسبت به افزایش تورم هشدار داد، قیمت نفت در طی معاملات پرنوسان آن روز بیش از ۵ درصد کاهش یافت. این کاهش قیمت در حالی رخ داد که گزارشها حاکی از آن بود که گروه اوپک پلاس در ماه مارس ۱/۴۵ میلیون بشکه کمتر از سهمیه توافق شده به بازار عرضه کرده است.
از سوی دیگر، از سایر عوامل تاثیرگذار بر بازار نفت را میتوان به خروجی نشست وزیران نفت و انرژی اوپک پلاس که ۱۵ اردیبهشت ماه تشکیل شد اشاره نمود. این اعضا در شرایطی که زیر فشار برای افزایش تولید قرار داشتند، در جلسه بسیار کوتاه خود که کمتر از ۱۵ دقیقه به طول انجامید، بر تداوم افزایش برنامه تولید در ماه ژوئن تاکید نمودند و بنا شد تولید نفت خام کشورهای عضو این ائتلاف در ماه ژوئن نیز ۴۲۳ هزار بشکه در روز افزایش یابد.

اعضا همچنین بر ادامه روند موجود تاکید و نیز بر تصمیم گذشته خود (۱۲ آوریل ۲۰۲۰) که در پاسخ به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید- ۱۹اتخاذ شد پایبند ماندند. لازم به ذکر است که طی آن برنامه قرار شده بود که اوپک پلاس تولید خود را از ماه مه سال ۲۰۲۰، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز معادل حدود ۱۰ درصد از تقاضای جهانی را محدود کنند. اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به مرور و آرام (modest) تسهیل کرده است.

اضافه می شود که این سومین نشست اوپک پلاس از زمان حمله روسیه به اوکراین بود که همچنان بر ادامه روند برنامه افزایش تولید بدون توجه به عوامل ژئوپلیتیکی تاکید شد. با توجه به اینکه اکنون انتظار میرود تقاضای نفت چین در سال جاری نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهش یابد (بدلیل رشد اقتصادی ضعیف و تمدید قرنطینههای جدید مرتبط با کووید) و همچنین از آنجایی که پیش بینی می شود قیمت نفت در ماههای آینده همچنان بالا خواهد ماند (زیرا کاهش عرضه کنونی روسیه در حدود ۱ میلیون بشکه در روز میتواند در ماه مه دو برابر شود)، این تصمیم اوپک پلاس بیش از ماه های قبل توجیه پذیر است.

از طرفی نیز در حالی که اوپک پلاس به سیاست خود مبنی بر افزایش متوسط ماهانه پایبند است، بسیاری از اعضای آن نمی توانند به سهمیه های خود عمل نمایند و این گروه به طور کلی حدود ۵/۱ میلیون بشکه در روز کمتر از سهمیه خود تولید دارد، فلذا ادامه روند برنامه افزایش تولید منطقی به نظر می رسد. لازم به ذکر است که اعضا تاکید داشتند که نوسانات فعلی قیمت نفت خام ناشی از تغییرات fundamentals بازار نیست، بلکه عمدتا ناشی از تحولات ژئوپلیتیکی فعلی است و چشم انداز بازار بر یک بازارمتعادل تاکید دارد. بر اساس تصمیم اخیر اوپک پلاس، عربستان سعودی و روسیه، هر کدام سهمیه ای معادل۶۶۳/۱۰ میلیون بشکه در روز در ماه ژوئن خواهند داشت.

خرید نفت‌خام روسیه توسط هند

لیستی از عوامل تقویت کننده و تضعیف کننده بازار نفت

عوامل تقویت کننده بازار:

• کاهش ذخایر نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی آمریکا
• شک و تردید در خصوص تاثیر آزادسازی مشترک اعضای IEA از ذخایر نفتی در بازار
• اختلال در عرضه نفت روسیه به دلیل تحریم‌ توسط غرب و اروپا
• تنش‌های ژئوپلیتیکی
• کاهش چشمگیر تولید نفت و کاندنسیت روسیه
• نگرانی در خصوص اختلال در عرضه و کمبود عرضه در بازار
• عدم تمایل گروه اوپک پلاس به افزایش تولید

عوامل تضعیف کننده:

• تقویت ارزش دلار
• افزایش نگران کننده مبتلایان به کرونا و اعمال قرنطینه سراسری در شانگهای و برخی دیگر استانهای چین
• افزایش موجودی ذخایر نفت‌خام وفرآورده ایالات متحده آمریکا
• کاهش چشم انداز رشد اقتصادی جهانی توسط صندوق بین المللی پول
• آزادسازی هماهنگ از ذخایر نفتی توسط کشورهای عضو IEA
• افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به منظور مهار تورم (و در نتیجه تقویت ارزش دلار)
• افزایش تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا