کمبود گاز طبیعی در کلمبیا

کمبود گاز طبیعی در کلمبیا: آیا یک بحران انرژی قریب الوقوع است؟

پس از اینکه گوستاوو پترو، اولین رئیس جمهور چپ گرای کلمبیا طرحی را برای پایان دادن به اکتشاف نفت و گاز ارائه داد، این کشور آمریکای لاتین که درگیر منازعات سیاسی داخلی است، با نااطمینانی زیادی روبرو شده است.

افزایش مالیات بر صنعت نفت سطح نگرانی و هراس را تشدید کرده و این نگرانی فزاینده نیز وجود دارد که طرح رئیس جمهور کلمبیا نه تنها موجب وارد شدن شوک به اقتصاد وابسته به نفت این کشور شود بلکه امنیت انرژی آن را تیز در معرض خطر جدی قرار دهد و حتی جرقه ای برای وقوع بحران باشد.

این کمبود روز افزون گاز طبیعی است که محتمل ترین عامل بحران انرژی خواهد بود، زیرا کاهش عرضه داخلی و افزایش تقاضا کلمبیا را مجبور کرده است واردات گاز مایع را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

اگر “پترو” به برنامه خود برای توقف صدور قراردادهای جدید اکتشاف نفت ادامه دهد، خطرات بروز چنین بحرانی بسیار واقعی است.

کمبود گاز

حدود یک دهه است که دولت ملی کلمبیا به دلیل افزایش تقاضا برای سوخت با محدودیت‌های فزاینده عرضه گاز طبیعی دست و پنجه نرم می‌کند.

کاهش عرضه گاز طبیعی را می توان در درجه اول ناشی از ذخایر اثبات شده ناکافی، فقدان اکتشاف و قدیمی شدن میادین گازی دانست.

به گفته وزارت انرژی کلمبیا، تا پایان سال 2021، این کشور تنها 3.1 تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی اثبات شده دارد که با نرخ فعلی تولید روزانه حدود 1.1 میلیون فوت مکعب، فقط می تواند برای هشت سال دیگر کافی باشد. این نشان می دهد که ذخایر فعلی قادر به تامین نیاز داخلی برای گاز طبیعی در آینده نزدیک نیست. به همین دلیل است که بوگوتا واردات عمده گاز مایع را در اواخر سال 2017 آغاز کرد.

با این وجود دولت‌های سانتوس و دوک سیاست‌هایی را با هدف جذب سرمایه‌گذاری بیشتر انرژی از شرکت‌های انرژی خارجی و تحریک اکتشاف نفت و گاز  معرفی کردند. این اقدامات شامل تعریف قیمت مناسب برای گاز طبیعی است که به طور قابل ملاحظه ای بالاتر از نرخ بازار بین المللی بود و مشوق های مالیاتی برای توسعه گاز طبیعی.

تا سال 2021 تقاضا برای سوخت فسیلی به قدری افزایش یافت که کلمبیا قصد داشت واردات سوخت های فسیلی خود را در سال 2022 چهار برابر کند.

در طی سه دهه اخیر هیچ اکتشاف عمده نفت و گازی در کلمبیا وجود نداشته است و با وجود 100 سال اکتشاف، تنها چهار میدان بزرگ نفت و گاز در این دوره کشف شده است.

از دیگر مشکلات این کشور این است که  بیشتر گاز طبیعی کشف و تولید شده در کلمبیا با گاز موجود در مخازن نفتی مرتبط است و در نهایت محصول جانبی استخراج نفت است.

حفاری‌ها در کلمبیا تقریباً از تمام گاز طبیعی تولید شده خود برای استفاده در تکنیک‌های بازیابی پیشرفته، به ویژه تزریق گاز، استفاده می‌کنند. اینجاست که گاز طبیعی به چاه‌ها تزریق می‌شود تا فشار مخزن را بالا ببرد و استخراج نفت را آسان‌تر کند و در نتیجه عمر تجاری چاه را افزایش دهد. فقدان اکتشافات عمده نفت و این واقعیت که بیشتر میادین نفتی تولیدکننده با چاه های قدیمی بالغ شده اند، به این معنی است که نیاز روز افزونی برای استفاده از تزریق گاز برای بهینه سازی استخراج نفت وجود دارد.

از طرفی تقاضا برای گاز خشک به دلیل اینکه شرکت کنندگان در صنعت نفت از آن به عنوان سوخت برای نیروگاه های گاز سوز استفاده می کنند زیاد است.

میعانات گازی نیز یک عنصر حیاتی است که در تولید نفت کلمبیا استفاده می شود. این ماده به عنوان یک رقیق‌کننده ضروری به نفت خام سنگین اضافه می‌شود، که بیشتر نفت تولید شده در این کشور را تشکیل می‌دهد تا نفت مانند قیر جریان یابد تا بتوان آن را به راحتی حمل و پردازش کرد.

همچنین تقاضای فزاینده ای برای گاز طبیعی از سوی خانوارها و صنایع کلمبیایی باعث شده که این ماده به عنوان یک سوخت کلیدی ارزان قیمت تبدیل شود که برای اهداف مختلف از گرمایش و پخت و پز گرفته تا کاربردهای تولیدی استفاده می شود.

از طرف دیگرتولید برق با سوخت گاز نیز به تدریج در کلمبیا اهمیت بیشتری پیدا می کند زیرا کاهش شدید سطح آب به دلیل خشکسالی طولانی و پدیده آب و هوایی ال نینو در سال های 2015 و 2016 باعث شد که تولید برق از نیروگاه های برق آبی کلمبیا به شدت کاهش یابد. این امر فشار قابل توجهی را بر شبکه برق ملی که قبلاً توسط زیرساخت های ناکافی، خطاها و قطعی های مکرر گرفتار شده بود، وارد کرد.

برای اطمینان از تولید برق کافی، بوگوتا راهبردی را با هدف ساخت نیروگاه‌های گازسوز اجرا کرد تا تولید برق اضافی را در زمان‌هایی که تولید برق آبی پایین است، فراهم کند که این امر فشار بیشتری را بر منابع گاز طبیعی که قبلاً محدود شده بود وارد کرد.

اگر پترو به اکتشاف هیدروکربن پایان دهد، ذخایر نفت و گاز طبیعی کلمبیا به سرعت از بین خواهد رفت، و به این معنی که این کشور دیگر در انرژی خودکفا نخواهد بود و تا اوایل سال 2024 با یک بحران بالقوه مواجه خواهد شد.

در پی این نگرانی ها رئیس جمهور کلمبیا در اواخر سال 2022 اعلام کرد که با یک شرکت خصوصی برای شرکت ملی نفت ونزوئلا PDVSA برای صادرات گاز طبیعی به کلمبیا قراردادی را منعقد کرده است.

شرکت ملی نفت ونزوئلا

اگرچه این طرح منطقی می باشد ولی با وجود داشتن بزرگترین ذخایر نفتی جهان درونزوئلا این طرح مملو از خطرات قابل توجهی است و ممکن است راه حل مناسبی نباشد.

در نهایت طرح پترو برای توقف اعطای قراردادهای اکتشاف هیدروکربن، کمبود گاز طبیعی موجود در کلمبیا را تشدید می کند، به طوری که اقتصاد وابسته به نفت را متزلزل می کند و بحران انرژی را آغاز می کند.

اختصاصی بازار نفت گاز پتروشیمی

منبع: اویل پرایس