کرک اسپرد چیست؟

کرک اسپرد مفهومی است که در صنعت پالایشی در بورس مطرح می‌گردد. کرک اسپرد برای شرکت‌های فعال در این صنعت و سرمایه‌گذاران بورسی، اهمیت به‌سزایی دارد. در این مطلب قصد داریم تا به شما بگوییم که کرک اسپرد (Crack spread) چیست و چه اهمیتی در معاملات بورسی خواهد داشت.

کرک اسپرد (Crack spread) چیست؟

کرک اسپرد به اختلاف قیمت بین نفت خام و فرآورده‌های حاصل از نفت خام گفته می‌شود. به بیان واضح‌تر، نفت خام یک قیمت مشخصی دارد. از طرفی این نفت برای تولید محصولات جانبی و فرآورده‌های دیگر، در پالایشگاه‌ها استفاده می‌شود. لذا یک‌سری محصول حاصل از نفت خام نیز داریم که با قیمتی معین به بازار عرضه می‌شوند. اکنون اختلاف قیمت بین قیمت نفت خام و فرآورده‌ی حاصل شده را به نام کرک اسپرد (Crack spread) می‌شناسند.

کرک اسپرد

کرک اسپرد (Crack spread) در محصولات فرآوری شده مختلف از نفت خام، با هم متفاوت است. یعنی این‌که اختلاف قیمت محصول الف با نفت خام با اختلاف قیمت محصول ب با نفت خام، اعداد متفاوتی خواهد بود. بنابراین شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت دارند، می‌توانند محصولی را تولید نمایند که بازدهی بیش‌تری بدهد و طبیعتاً این محصول را می‌توانند به قیمت بالاتری به فروش برسانند.

اهمیت کرک اسپرد

پالایشگاه‌ها، نفت خام را به عنوان ماده‌ی اولیه دریافت می‌کنند و با اعمال برخی فرآیندها روی آن، محصولاتی نظیر بنزین، سوخت جت، گاز مایع، نفت کوره و … را ارائه خواهند داد. پالایشگاه‌ها و شرکت‌های فعال در این حوزه، با این هدف کار می‌کنند که فاصله‌ی قیمتی میان نفت خام و فرآورده‌های حاصل از آن (همان کرک اسپرد) را به حداکثر میزان خود برسانند.

هرچقدر که یک پالایشگاه، بتواند محصولات با ارزش بالا‌تری را تولید نماید، طبیعتاً نرخ محصول افزایش یافته و کرک اسپرد مقدار بالاتری خواهد داشت. بنابراین می‌توان گفت که هرچه محصولات حاصل از نفت خام، با ارزش افزوده‌ی بالاتری باشد، پالایشگاه یا شرکت تولیدکننده، وضعیت بهتری در سودآوری را تجربه می‌نماید.

از طرف دیگر برای سرمایه‌گذاران نیز این موضوع اهمیت دارد. چرا که طبیعتا سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های سودآورتر، منطقی‌تر و بهتر است. بنابراین سرمایه‌گذاران با توجه به پارامتر کرک اسپرد، می‌توانند شرکت و پالایشگاه سودآورتر را شناسایی کنند.

چه عواملی بر کرک اسپرد موثر است؟

 از کرک اسپرد چگونه استفاده می شود؟

حتی اگر فقط سهام انرژی را معامله می کنید یا فقط معاملات آتی نفت خام کامل مانند قرارداد خام WTI (West Texas Intermediate) را انجام می‌دهید، درک برخی از محرک‌ها و خروجی‌های بازار انرژی بسیار مهم است.

شرکت های نفتی، نفت خام خود را به پالایشگاه هایی می‌فروشند که آن را به محصولات تصفیه و پالایش شده مانند گاز یا گازوئیل تغییر می دهند.

نفت خام با حرارت(گرمایش) و فشرده سازی در دماهای مختلف تصفیه می شود. سایر فرآورده‌های نفتی، باتوجه به درجه ای که حرارت داده می‌شوند، تولید می‌شوند.

برای مطالعه 11 کاربرد پلیمر در صنعت کلیک کنید.

کرک اسپرد و پوشش ریسک قیمت

استراتژی‌های سنتی گسترش کرک که برای محافظت در برابر این خطرات استفاده می‌شود، شامل خرید قراردادهای آتی نفت توسط پالایشگاه و جبران موقعیت با فروش بنزین، نفت گرمایشی یا سایر قراردادهای آتی تقطیر شده است که از آن بشکه‌ها تولید خواهند کرد.

پالایشگاه ها می توانند از این پوشش برای قفل کردن سود استفاده کنند. اساساً، پالایشگاه ها خواهان اختلاف مثبت قوی بین قیمت هر بشکه نفت و قیمت محصولات پالایش شده آن هستند. به این معنی که یک بشکه نفت به طور قابل توجهی ارزان تر از محصولات تصفیه شده است.

تجارت کرک اسپرد

به طور کلی، شما یا در حال خرید یا فروش کرک اسپرد هستید. اگر آن را می‌خرید، انتظار دارید که کرک اسپرد تقویت شود، به این معنی که حاشیه‌های پالایشگاهی در حال رشد هستند، زیرا قیمت نفت خام در حال کاهش است یا تقاضا برای محصولات پالایش شده در حال رشد است. فروش کراک اسپرد به این معنی است که شما انتظار دارید که تقاضا برای محصولات پالایش شده ضعیف شود یا خود اسپرد به دلیل تغییر قیمت نفت کم شود، بنابراین شما محصولات پالایش شده آتی را می فروشید و معاملات آتی خام خریداری می کنید.

سیگنال بازار کرک اسپرد

حتی اگر به دنبال خرید و فروش کرک اسپرد نیستید، می‌تواند به عنوان یک سیگنال بازار مفید در مورد تغییرات احتمالی قیمت در بازار نفت و محصولات پالایش شده عمل کند. اگر شکاف کرک به میزان قابل توجهی افزایش یابد، به این معنی که قیمت محصولات پالایش شده از قیمت نفت پیشی گرفته است، بسیاری از سرمایه گذاران این را نشانه آن می دانند که نفت خام در نهایت قیمت خود را افزایش می دهد تا اسپرد را به هنجارهای تاریخی محدود کند.

به طور مشابه، اگر اسپرد خیلی کم باشد، سرمایه گذاران این را نشانه ای می دانند که پالایشگاه ها تولید را کند می کنند تا عرضه را به سطحی محدود کنند که تقاضا باعث بازگرداندن حاشیه سود آنها شود. البته این امر بر قیمت نفت خام تأثیر منفی دارد. بنابراین، چه قصد معامله آن را داشته باشید یا نه، گسترش کرک ارزش دارد که به عنوان یک سیگنال بازار به آن توجه کنید.

خلاصه مطلب

کرک اسپرد به این معناست که اختلاف قیمت میان یک بشکه محصول با یک بشکه نفت خام را کرک اسپرد گویند و با افزایش قیمت نفت کرک اسپرد، سود شرکت های پالایشی نیز بیشتر خواهد شد و در اصطلاح باعث افزایش EPS شرکت‌ها نیز می‌شود. در صورت هرگونه سوال می توانید با کارشناسان بازار نفت و گاز ایران در ارتباط باشید.