مراحل مختلف کشف یک میدان نفتی

آماده کردن نقشه های زمین شناسی از منطقه
– مطالعات مجمل و نمونه برداری
– مطالعات آزمایشگاهی به خصوص بر روی نمونه ها برای مشخص کردن طول عمر لایه های زمین
– اضافه کردن یافته ها بر روی نقشه ها برای رسیدن به یک جمع بندی کلی
– شرایط منطقه
۱-۲-لرزه نگاری
لرزه نگاری چیست : لرزه نگاری عملیاتی است که به صورت مصنوعی لرزه هایی را در زمین ایجاد می کنند و این لرزه ها پس از برخورد با لایه های مختلف زمین بازخوردهایی را به سطح زمین بازمیگرداند که دستگاه های مخصوصی آنها را ثبت می کند . این عمل به متخصصان کمک می کند تا لایه های ژئولوژیکی مختلف زمین را شناسایی کنند و احتمال وجود لایه های هیدروکربوری را مشخص کند . کارشناسان با بدست آوردن میلیون ها داده خواهند توانست نقشه ی احتمالی مخزن را مشخص کنند و وجود نفت و گاز و بزرگی آنرا تعیین کنند .
معمولا در مرحله ی اول نقشه ی لرزه نگاری به صورت دوبعدی ترسیم می شود و در صورت موفقیت امیز بودن نقشه ی سه بعدی آن تهیه و تدوین می شود . هزینه ی نقشه ی ۳ بعدی بسیار بسیار بیشتر از نقشه ۲ بعدی می باشد و به همین دلیل در مرحله ی اول نقشه به صورت ۲ بعدی تهیه می شود . نوع سومی از نقشه های لرزه نگاری نیز وجود دارد که به صورت چهار بعدی تهیه می شود که بعد چهارم ” زمان ” می باشد .ولی در ایران فعلا از نقشه های ۴ بعدی استفاده نمی شود .

پس ازانجام این دو مرحله دو حالت ممکن است اتفاق بیوفتد : یا عملیات اکتشاف با شکست مواجه می شود و تحقیقات نشان می دهند که در آن منطقه مخزن هیدروکربوری وجود ندارد و عملیات متوقف می شود و یا اینکه تحقیقات وجود مخزنی را نشان می دهد که در این صورت عملیات وارد فاز دوم می شود .یعنی شروع به حفر چاه می کنند .
حفاری چیست : حفاری عملیات حفر چاه در خشکی یا دریا بر اساس یافته های اولیه ی بدست آمده برای رسیدن به مخزن نفت یا گاز می باشد و میزان ارتفاع آن بستگی به داده های بدست آمده در مرحله ی لرزه نگاری دارد . این ارتفاع به صورت عادی بین ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ متر می باشد . که در ایران عمق این چاه ها بین ۳تا۵ هزار متر می باشد .
عملیات حفاری پرهزینه ترین بخش در عملیات اکتشاف یک مخزن نفتی است . هر چند هزینه ی این عملیات از منطقه ای به منطقه ی دیگر متفاوت خواهد بود ولی حفر هر چاه در حدود ۳ تا ۳۰ میلیون دلار آمریکا هزینه خواهد داشت . حفاری در دریا به مراتب هزینه ی بیشتری نسبت به حفاری در خشکی دارد . تا جایی که ممکن است هزینه ی حفر یک چاه دریایی تا ۵۰ میلیون دلار آمریکا نیز برسد .یا شاید در آبهای عمیق تر بیشتر از این .
پس از انجام این مرحله و اطمینان از وجود مخزن و تعیین بزرگی آن بایستی مشخص شود که این مخزن تجاری می باشد یا خیر. در واقع منظور از این عملیات آنست که آیا بهره برداری از مخزن موجود به صرفه می باشد یا خیر یا به زبان ساده تر بایستی درآمد حاصل از آن مخزن بیشتر از هزینه ی بهره برداری آن باشد .
پس تا اینجا دو فاز اصلی عملیات یک مخزن را شناختیم مرحله ی اول اکتشاف و مرحله ی دوم ارزیابی . حال پس از این دو مرحله در صورتی که یافته ها نشان دهنده وجود یک مخزن هیدروکربوری با قابلیت تجاری شدن را نشان دهد طرح جامع توسعه تهیه شده و عملیات وارد مرحله ی سوم یعنی توسعه می رسد .
در این مرحله پس از تهیه ی طرح جامع توسعه عملیات گسترده برای رسیدن به بالاترین سطح تولید شروع می شود .

منبع : حقوق انرژي