آیا نشست ژوئن اوپک بازارهای نفت را غافلگیر خواهد کرد؟

اویل پرایس در تحلیلی درباره نشست آتی اوپک نوشت، اظهارات اخیر الکساندر نواک معاون نخست وزیر روسیه مبنی بر اینکه انتظار ندارد این سازمان در نشست بعدی خود در 4 ژوئن تصمیم جدیدی درباره سقف تولید بگیرد، نباید به کسی اطمینان خاطر دهد.

این اظهارات همزمان با سخنان وزیر نفت عربستان سعودی بیان شد که به سفته بازانی که نفت می‌فروشند هشدار داد “مراقب باشند”. پس از آنکه اوپک پلاس از کاهش غیرمنتظره تولید نفت تا حدود 1.16 میلیون بشکه در روز خبر داد، آوریل تاکنون بی‌رحمانه‌ترین ماه برای فروشندگان بوده است. با این‌حال، دو نکته کلیدی درمورد قیمت نفت قبل و بعد از کاهش غیرمنتظره تولید اوپک پلاس وجود دارد که باید برای قیمت نفت در کوتاه‌مدت و بلندمدت مورد توجه قرار گیرد.

اول اینکه اوپک پلاس ممکن است همان کاری را که در آوریل انجام داد، به‌همان دلیل در ژوئن هم انجام دهد و دوم، این کار اختلاف بسیار کمی در مسیر احتمالی کاهش قیمت نفت در چند ماه آینده ایجاد خواهد کرد؛ درست همانطور که پس از کاهش ناگهانی تولید در آوریل اتفاق افتاد.

دلیل اصلی شوک کاهش تولید اوپک پلاس این است که عربستان سعودی و بسیاری دیگر از کشورهای اوپک برای بقا به قیمت نفت بالاتری نیاز دارند. عربستان سعودی در ظاهر امسال برای برقراری توازن در بودجه خود به نفت 78 دلاری نیاز دارد. اما در عمل، از آنجایی که قیمت نفت حداقل قیمتی است که یک کشور صادرکننده نفت برای تامین مخارج خود و متعادل کردن بودجه به آن نیاز دارد، قیمت واقعی مورد نیاز برای نفت خام عربستان سعودی احتمالاً بسیار بالاتر از آن خواهد بود.

ناگفته نماند میانگین هزینه استخراج هر بشکه نفت در عربستان سعودی (و در ایران و عراق نیز) فقط 1 تا 2 دلار است. با احتساب هزینه‌های سرمایه‌ای و حمل‌و‌نقل، این رقم برای هر بشکه حدود 6-8 دلار است. تفاوت بین هزینه واقعی و قیمت رسمی عربستان در تامین مخارج است و این هزینه‌ها می‌توانند از یک ماه به ماه دیگر بسیار متفاوت باشند.

یک مورد قابل توجه در این زمینه، بودجه رو به رشد “پروژه نئوم” عربستان سعودی است که ابتدا 500 میلیارد دلار برآورد می‌شد اما اکنون به گفته دو منبع آگاه، هزینه آن حداقل دو برابر خواهد بود. نئوم یک شهر جدید خواهد بود که حدود 10200 مایل مربع وسعت دارد. باتوجه به تبلیغاتی که انجام شده، این پروژه ممکن است شامل ماه مصنوعی، سواحل درخشان در تاریکی، تاکسی‌‌های پهبادی و جاذبه مارمولک های انیماتوری به سبک پارک ژوراسیک باشد.

با اینکه عربستان سعودی و سران اوپک به قیمت نفت تا حد امکان برای تامین مالی این خیال پردازی‌ها نیاز دارند، عکس این موضوع برای ایالات متحده و متحدان اصلی آن در غرب و شرق صادق است.

این کشورها به طور کلی واردکنندگان خالص نفت و گاز هستند، بنابراین ثابت ماندن قیمت بالای‌ 80 دلاری برای هر بشکه نفت برنت و متعاقب آن افزایش قیمت گاز به این معنی است که تورم تا مدت طولانی‌تری همچنان بالاست و نرخ‌های بهره را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه می‌دارد، که این امر باعث افزایش خسارت اقتصادی به آنها شده است.

در ایالات متحده، این ترس‌ها پیامدهای اقتصادی و سیاسی به همراه دارد. مسئله اقتصادی این است که ازلحاظ تاریخی هر ۱۰ دلار تغییر در قیمت نفت خام منجر به تغییر ۲۵ تا ۳۰ سنتی هر گالن بنزین می‌شود. هر یک سنت افزایش قیمت در هر گالن بنزین، بیش از یک میلیارد دلار در سال به مصرف‌کننده و اقتصاد ایالات متحده آسیب می‌‌رساند.

ایالات متحده مدتهاست به دنبال اعمال یک محدوده قیمت دقیق برای نفت خام برنت از بشکه ای 40 تا 45 دلار در کف (قیمتی که تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا می‌توانند بقای خود را حفظ کرده و سود خوبی داشته باشند) تا 75 دلار آمریکا در سقف (قیمتی که عبور از آن تهدید اقتصادی برای ایالات متحده و متحدانش آشکار می‌شود) است.

این اجرای سخت‌گیرانه در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، ناکام ماند؛ زمانی‌که عربستان سعودی (با کمک روسیه) در نیمه دوم سال 2018 قیمت هر بشکه نفت برنت را بیش از 80 دلار افزایش داد، ترامپ به ریاض هشدار داد که این کار را متوقف کند.

پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022، ایالات متحده و برخی از متحدان کلیدی اش در ناتو به این نتیجه رسیدند که باید خطی در اروپا ترسیم شود که براساس آن روسیه حق پیشروی بیشتر نداشته باشد.

این بار، این متحدان برخلاف الحاق منطقه کریمه اوکراین به روسیه در سال 2014، حاضر بودند تا رنج کوتاه مدت از دست دادن منابع ارزان و فراوان نفت و گاز روسیه را برای دستیابی به نفع بلندمدت تجدید انرژی ناتو متحمل شوند. از یک سو تسریع این تفرقه بین ایالات متحده و متحدان امنیتی آن، و اتحاد روسیه و چین از سوی دیگر، و درنتیجه دستیابی به موقعیت کلیدی نفت و گاز در خاورمیانه عناصر اصلی این طرح جدید هستند.

نقش روسیه در همه تحولات چیست؟

روسیه از اعضای اوپک می‌خواهد که قیمت‌ نفت را تا جایی‌که ممکن است بالا ببرند تا بتواند نفت خود را با قیمتی بهتر از سقف قیمت‌ غرب بفروشد.
خریداران زیادی برای نفت روسیه با تخفیف، حتی بالاتر از سقف قیمت 60 دلاری وجود دارد. چین اصلی‌ترین آنها است اما هند نیز خریدار بزرگی است و هرچه اوپک قیمت نفت خود را بالاتر می‌برد، اشتهای او برای نفت روسیه تخفیف دار بیشتر می‌شود.

اختصاصی بازار نفت و گاز / پتروشیمی

منبع: oilprice