پالایشگاه گاز چیست

پالایشگاه گاز چیست؟ پالایشگاه گاز یکی از تاسیسات مهم در صنعت انرژی است که نقش بسیار حیاتی در فرآیند تولید و تأمین گاز طبیعی با کیفیت بالا دارد. این مجموعه‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، گاز طبیعی را از عوامل آلوده و غیر مورد نیاز جدا کرده و یکی از منابع انرژی پاک و قابل استفاده برای مصارف مختلف تبدیل می‌کنند. در این مقاله، به بررسی مفهوم و عملکرد پالایشگاه گاز، همچنین اهمیت آن در صنعت انرژی خواهیم پرداخت.

پالایشگاه گاز

پالایشگاه گاز از جمله سازه‌های حیاتی در صنعت انرژی به شمار می‌آید که وظیفه تبدیل گاز طبیعی خام به محصولات گازی قابل استفاده را دارا می‌باشد. این تسهیلات با استفاده از فرآیندهای پیچیده و پیشرفته، گاز طبیعی را تصفیه و تمیز می‌کنند، تا بتواند به عنوان منبع انرژی مطمئن و پایدار در مصارف مختلف از جمله تولید برق، گرمایش، روشنایی و صنایع مختلف استفاده شود.

پالایشگاه گاز چیست

پالایشگاه گاز یک واحد صنعتی است که به منظور تصفیه و پالایش گاز طبیعی خام احداث می‌شود. گاز طبیعی خام شامل اجزای مختلفی نظیر متان، اتان، پروپان، بوتان و ترکیبات بیشتری است، که به طور معمول شامل گازهای خنثی نظیر نیتروژن و دی اکسید کربن نیز می‌شود. هدف اصلی پالایشگاه گاز، تصفیه و تمیز کردن گاز طبیعی خام از اجزای مضر و آلوده کننده است تا بتواند به عنوان یک منبع انرژی پاک و قابل استفاده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

مفهوم پالایشگاه گاز

پالایشگاه گاز به مجموعه‌ای از واحدهای فنی اطلاق می‌شود که با هدف جداسازی و تصفیه گاز طبیعی و برخی از مواد آلوده مانند گازهای سمی، مواد جامد و رطوبت، طراحی و احداث شده است. هدف اصلی این پالایشگاه‌ها، تولید گاز طبیعی با خلوص و کیفیت بالا و تأمین نیازهای انرژی مصرف‌کنندگان است.

فرآیندهای پالایش گاز

عملکرد پالایشگاه گاز از طریق یک سری فرآیندهای پیچیده و تخصصی صورت می‌گیرد. در ابتدا، گاز طبیعی خام وارد پالایشگاه می‌شود و در واحدهای مختلفی مانند واحد خنک‌کننده، واحد جداسازی و واحد تقطیر تجزیه می‌شود. در این مراحل اولیه، اجزای مختلف گاز طبیعی مانند متان و اتان از هم جدا می‌شوند و گاز طبیعی خام تصفیه می‌گردد.

سپس، گاز طبیعی تصفیه شده به فرآیندهای بیشتری نظیر فرآیند تصفیه گاز و فرآیند تقطیر آمینی می‌گذرد. در این مراحل، ترکیبات آلی و آلودگی‌های دیگر از گاز جدا می‌شوند. در ادامه، گاز تصفیه شده از فرآیندهای مختلفی مانند فرآیند تقطیر، فرآیند میعانی و فرآیند پروس گذرانده می‌شود تا بتواند به عنوان محصول نهایی از پالایشگاه خارج شود.

فرآوری گاز طبیعی

فرآوری گاز طبیعی مجموعه ای از فرآیندهای صنعتی است که برای تصفیه گاز طبیعی خام با حذف آلاینده هایی مانند جامدات، آب، دی اکسید کربن (CO2)، سولفید هیدروژن (H₂O)، جیوه و هیدروکربن های با جرم مولکولی بالاتر (میعانات) طراحی شده است. برخی از موادی که گاز طبیعی را آلوده می کنند دارای ارزش اقتصادی هستند و بیشتر فرآوری شده یا فروخته می شوند.

عملکرد پالایشگاه گاز

پالایشگاه گاز به طور کلی شامل مراحل مختلفی است که هر مرحله در جداسازی و تصفیه عوامل آلوده مشخصی نقش دارد. در ادامه به برخی از مراحل عمده در پالایشگاه گاز اشاره خواهیم کرد:

جداسازی مواد جامد

در این مرحله، گاز طبیعی وارد پالایشگاه می‌شود و مواد جامد مانند خاک و شن در ابتدا جدا می‌شوند. این عمل با استفاده از فیلترها و سایر تجهیزات جداسازی صورت می‌گیرد.

حذف رطوبت

گاز طبیعی حاوی رطوبت است که در صورت عبور از خطوط لوله و تجهیزات دیگر می‌تواند خرابی‌های فنی ایجاد کند. در این مرحله، رطوبت گاز با استفاده از تجهیزات جذبی مانند تجهیزات حاوی ماده خشک‌کننده حذف می‌شود.

جداسازی گازهای سمی

در برخی از منابع آلوده و سمی مانند گازهای سولفید هیدروژن (H2S) جداسازی می‌شود. این عمل با استفاده از واحدهایی مانند واحد حذف سولفید هیدروژن انجام می‌شود.

جداسازی متان

در این مرحله، متان به‌ عنوان اصلی‌ترین ماده در گاز طبیعی از مواد همراه مانند اتان، پروپان و بوتان جدا می‌شود. این عمل با استفاده از واحدهایی مانند فرایند جذب واکنشی (Adsorptive Reaction Process) انجام می‌شود.

تصفیه نهایی

در این مرحله، گاز طبیعی نهایی با کیفیت بالا تولید می‌شود. فرآیندهایی مانند تقطیر، استفاده از ممبران‌های نفوذپذیری یا فرآیندهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا کیفیت گاز به حداکثر برسد.

تولید محصولات گازی

پالایشگاه گاز با انجام فرآیندهای مختلف، مواد مختلفی از جمله متان، بوتان، پروپان و… را تولید می‌کند. هر کدام از این محصولات دارای مصارف خاصی هستند. این محصولات گازی در صنایع مختلف مانند صنایع شیمیایی، پتروشیمی، فولاد و غیره استفاده می‌شوند و برای تولید محصولات نهایی از اهمیت بالایی برخوردارند.

تأمین انرژی پاک

پالایشگاه گاز با تولید گاز طبیعی با کیفیت بالا، به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع انرژی در جهان، نیازهای انرژی کشورها را تأمین می‌کند. گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک و قابل استفاده در بخش‌های مختلف از جمله برق‌رسانی، گرمایش، حمل و نقل و صنعت استفاده می‌شود.

پالایشگاه گاز به عنوان یک واحد صنعتی مهم در صنعت انرژی، به تأمین انرژی پاک و قابل استفاده در مصارف مختلف مانند تولید برق، گرمایش و صنایع مختلف کمک می‌کند. گاز طبیعی به عنوان یک منبع سوختی پاک، آلودگی هوا را کاهش می‌دهد و برای حفظ محیط زیست بسیار اهمیت دارد.

کاهش آلودگی محیط زیست

پالایشگاه گاز با جداسازی عوامل آلوده و سمی مانند گازهای سولفید هیدروژن، به کاهش آلودگی محیط زیست کمک می‌کند. تولید گاز طبیعی با کیفیت بالا، سبب کاهش آلودگی هوا و آب و بهبود کیفیت زندگی مردم می‌شود.

صادرات و درآمدزایی

کشورهایی که منابع غنی از گاز طبیعی دارند، با احداث پالایشگاه‌های گاز، می‌توانند این منابع را به صورت صادراتی به کشورهای دیگر عرضه کنند و درآمدزایی مطلوبی را برای خود به ارمغان بیاورند. در اکثر موارد در ابتدا گاز به صورت مایع فرآوری می شود، سپس برای صادرات مورد استفاده قرار می گیرد.

امنیت انرژی کشور

با توسعه و راه‌اندازی پالایشگاه‌های گاز، امنیت انرژی در یک کشور تضمین می‌شود. با تولید و استفاده از منابع داخلی گاز طبیعی، کشورها مستقل از وابستگی به واردات سوخت و انرژی خارجی می‌شوند و در برابر تغییرات قیمت و تأمین این منابع، مقاومت بیشتری دارند.

اشتغالزایی و توسعه اقتصادی

احداث پالایشگاه‌های گاز منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی و اشتغال برای جامعه محلی می‌شود. همچنین، توسعه صنعت پالایشگاه گاز وابستگی به فناوری‌های پیشرفته و همکاری با شرکت‌های تولید کننده تجهیزات صنعتی را نیز به همراه دارد.

اختصاصی بازار نفت و گاز / پتروشیمی