چشم انداز جهانی بازار نفت خام و فرآورده های نفتی

چشم انداز جهانی بازار نفت خام و فرآورده های نفتی به تحلیل بازار نفت و گاز

عواملی که باعث افزایش قیمت فرآورده های نفتی و یا نفت خام به طور کامل بیان شده با ما در ادامه مقاله همراه باشید.

کاهش بهره برداری از پالایشگاه های اروپا

بر اساس اطلاعات موجود ،مشخص نمودن اینکه رشد تقاضا برای نفت و فرآورده های نفتی تا چه حد افزایش خواهد یافت کار دشواری است. ادامه وضعیت قرنطینه در چین با توجه به سیاست این دولت برای به صفر رساندن موارد ابتلا به کووید ۱۹ به این معناست که تقاضا در این کشور کم خواهد بود. بهره برداری از پالایشگاه های اروپا در ماه‌های اخیر تا حد زیادی کاهش یافته است که این کاهش تولید به دلیل قیمت بالای محصولات و کاهش تقاضا و عدم اطمینان مشتریان از وضعیت اقتصاد جهانی برای شروع تجارت جدید و همچنین تعطیلی برنامه ریزی شده و برنامه ریزی نشده واحدهای پالایشی بوده است.

تقاضا برای بنزین در ایالات متحده آمریکا کمتر از دوران قبل از شیوع کووید ۱۹ بوده است ولی تقاضا برای گازوئیل و سوخت جت در حال حاضر بیشتر از سال ۲۰۱۹ می باشد. تقاضا برای بنزین در برزیل مکزیک و هندوستان ۶ درصد بیشتر از میزان تقاضای این کشورها در سال ۲۰۱۹ بوده است. تقاضا برای دیزل نیز به همین میزان بوده است.

جایگزین نمودن فراورده های نفتی به جای گاز

افزایش تقاضا برای نفت و فرآورده های نفتی تا حد زیادی به دلیل بالا بودن قیمت گاز و استفاده از فراورده های نفتی به جای گاز می باشد. در اروپا هزینه های گاز در پایان ماه آگوست به حدی بالا بود که با هزینه ای معادل پرداخت ۵۰۰ دلار به ازای هر بشکه نفت خام برابری می کرد اگرچه بعدها این هزینه کمی کاهش یافت ولی هیچگاه پایین‌نیامد. در آلمان اطلاعات مربوط به مصرف گاز نشان می دهد که قیمت های گاز ،هزینه ای برابر با خرید دو میلیون تن دیزل اضافی تحمیل نموده است.

پیش بینی می شود که برای سه ماهه پایانی سال جاری میلادی و سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ هزینه ای برابر با ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز نیاز خواهد بود.

از ژانویه سال جاری میلادی تا ماه مارس قیمت گاز در اروپا و آسیا یکسان بود ولی از ماه مارس افزایش قیمت گاز در هر دو قاره وافزایش بیشتر قیمت در اروپا را شاهد بودیم. قیمت ها یک بار دیگر در ماه ژوئن در هر دو منطقه آسیا و اروپا به شدت افزایش یافت به گونه ای که قیمت در اروپا به بالای ۹۰دلار به ازای هریک ملیون BTUانرژی‌رسید. در آسیا نیز قیمت‌ها بین ۷۰ تا ۸۰ دلار در پایان ماه آگوست بود .از آغاز سال جاری میلادی تاکنون قیمت گاز تقریبا تا بیش از ۳ برابر افزایش یافته است.

دلایل موجود برای کاهش قیمت ها در بازار

• صادرات نفت خام روسیه همچنان زیاد است زیرا حجم زیادی از بشکه نفت خام تولیدی روسیه به آسیا صادر می گردد.
• صادرات نفت لیبی به وضعیت قبل از تعطیل شدن واحدهای تولیدی رسیده است.
• صادرات آمریکا در بالاترین حد خود قرار دارد.
• چین در شروع ماه سپتامبر با اعمال قرنطینه در شهر Chengdu باعث کاهش تقاضا در این کشور شده است.
• نگرانی از رکود اقتصادی همچنان وجود دارد.
• احتمال پایان تحریم ایران بیشتر شده است.
• پایین آمدن قیمت بنزین سودآوری را در پالایشگاه ها کاهش داده است.
• ذخایر گاز اروپا به وضعیت طبیعی فصلی خود رسیده است.
• بازار اقلام اساسی به صورت فله در شرایط ضعیفی قرار گرفته است.
• بر اساس اطلاعات موجود میزان ساخت و تولید کاهش یافته است.
• در ماه آگوست قیمت کالاها به صورت تورمی از سوی تولید کنندگان افزایش یافته است.

برای اطلاع از چشم انداز نفتا تا پایان سال میلادی کلیک کنید.

عوامل افزایش دهنده قیمت بازار نفت خام و فرآورده های نفتی

• تغییر تقاضای اروپا از گاز به فرآورده‌های نفتی با توجه به قیمت بالای گاز

• کاهش رشد تولید در آمریکا

• نرسیدن توان تولیدی کشورهای عضو اوپک به میزان تولید نفت خام تعیین شده برای آن ها.

• تحریم کامل نفت روسیه تا پایان سال جاری میلادی

• بروز ناآرامی ها در لیبی و عراق

• کمبود و کاهش ظرفیت های جایگزین

• وجود مشکل در بازار نیروی کار در آمریکا

• کاهش تورم در ماه جولای

• به کارگیری محرک ها و انگیزش های بیشتر در چین پس از سپری شدن فصل گرما.

چشم انداز قیمت بازار نفت خام تا 2024

در حالی که میزان تقاضای جهانی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱در حدود ۹۴ میلیون بشکه در روز بوده است،این تقاضا بتدریج افزایش یافته و به حدود ۹۸ ملیون‌ بشکه در پایان سال مذکور رسیده است. در سال جاری میلادی نیز میزان تقریبی نفت خام مورد نیاز جهان در ماه‌های باقیمانده بین ۹۹تا۱۰۰ میلیون بشکه خواهد بود.

این در حالی است که میزان عرضه از شروع سال گذشته تا کنون همیشه کمتر از میزان تقاضا بوده است ولی پیش بینی می شود تا پایان سال جاری میلادی میزان عرضه تقریبا با میزان تقاضا برابر شود واین میزان افزایش عرضه نسبت به تقاضا در سال ۲۰۲۳ نیز ادامه داشته باشد.

در این میان ،اوپک بین ۲۹تا ۳۰ ملیون بشکه نفت خام در هرروز از سوی اوپک تا پایان سال تامین خواهد شد. در حقیقت رشد تولید در در ایالات متحده به جای اینکه سرعت بگیرد در حال کند شدن است. تولیدکنندگان مرتباً با مسائل فنی که به دلیل کاهش ظرفیت ذخایر نفتی رخ می دهد مواجه هستند و همچنین کاهش مواد اولیه و نیروی کار ماهر از دیگر مشکلات صنایع نفت آمریکاست.

هزینه ها در حال افزایش است و حتی در شرایطی که تعدادی از شرکت ها اخیراً اعلام نموده اند که سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده اند در عین حال اعلام نموده اند که انتظار ندارند که این افزایش سرمایه باعث رشد در سال جاری شود.

به گزارش تیم تحلیلی نفت و گاز وبا تحلیل بازار نفت خام و فرآورده های نفتی، استناد به آمار ارایه شده از سوی آرگوس ، متوسط ذخایر بازار نفت خام و فرآورده های نفتی از شروع سال ۲۰۲۰ تاکنون نشان می دهد که در نیمسال اول سال ۲۰۲۰ میزان ذخایر از حجم معمول بیشتر بوده و از شروع سال ۲۰۲۱ به تدریج حجم ذخایر کاهش یافته است و این کاهش به زیر سقف موجودی ۵ ساله رسیده و فقط در ماه های اخیر ا مجدداً افزایش یافته است. کاهش حجم ذخایر نفتی آمریکا از ماه می سال گذشته شدت بیشتری یافته و در سه ماهه اول سال جاری به تدریج به بالاترین حد خود رسیده است.

یک مقایسه بین موجودی ذخایر در ماه می سال ۲۰۲۰ و ماه می سال ۲۰۲۲ نشان می دهد که ماه می سال ۲۰۲۰ بالاترین حجم ذخایر نفتی و ماه می سال ۲۰۲۲ پایین ترین حد میزان ذخایر نفتی بوده است و ماه می سال ۲۰۲۱ میزان ذخایر نفتی برابر با متوسط دو سال مذکور بوده است.

وضعیت کلی بازار نفت خام و فرآورده های نفتی با توجه به شرایط اقتصادی بیشتر نشان دهنده قیمت های بیشتر برای نفت خام می باشد تا اینکه نشان از کاهش قیمت داشته‌ باشد و حتی اگر تحریم‌ها برعلیه روسیه شکست بخورد و یا لغو گردد،این به این معنا نیست که بازار نفت خام با عرضه بیش از حد مواجه می گردد.

در سال ۲۰۲۳ نفت خام روسیه در شرایط معمولی مبادله خواهد شد و فقط میزان اندکی از تولیدات روسیه ممکن است که مشتری در بازار پیدا نکند ولی همین میزان هم کاهش قیمت نخواهد داشت.

واقعیت این است که با ادامه رشد تقاضا در بازار جهانی ، بازار با عرضه کمتری مواجه خواهد شد و این در حالی است که ظرفیت ذخیره وبه کار گرفته نشده ، تنها در حدود ۲ میلیون بشکه در روز می باشد که اگر به کار گرفته شود شاید بازار متعادل گردد.

با توجه به ناآرامی های عراق و لیبی این ظرفیت اضافی تولید، کافی نبوده و باعث نگرانی خواهدبود. قیمت ها فقط زمانی کاهش خیلی شدید خواهند داشت که رکود جهانی باعث کاهش تقاضا شود و یا زمانی که برداشتن تحریم های ایران رقابت برای سهم بازار را تغییر دهد. در هر دو حالت اوپک گفته است که ثبات بازار را همراه با ثبات قیمت ها تضمین خواهد کرد.

براساس پیش بینی ها ، قیمت انواع نفت خام تا پایان سال جاری میلادی به صورت متوسط سالانه ، نفت خام برنت به ۱۰۳ دلار و نفت خام وست تگزاس اینتر مدییت به ۹۶دلار در هر بشکه خواهد رسید.پیش بینی نفت خام برنت برای پایان سال ۲۰۲۳ نیز ۹۶دلار و برای پایان سال ۲۰۲۴در حدود ۱۰۵دلار خواهد بود. گران ترین قیمت نفت خام در سال ۲۰۲۲نفت خام Bonny Light خواهد بود که به حدود ۱۰۸دلار خواهد رسید.

دو کشور نیجریه و آنگولا از شروع سال جاری میلادی با مشکلات زیادی برای تولید نفت خام بر اساس سهمیه های تعیین شده از سوی اوپک مواجه بودند و نتوانستند به میزان سهمیه تعیین شده تولید کنند. در سایر نقاط جهان نیز کشورهای عضو اوپک به میزان کمتری قادر به تولید بر اساس سهمیه تعیین شده نبودند. بیشترین عقب ماندگی از سهمیه اوپک به کشور نیجریه تعلق دارد. مجموعه کاهش تولید در ماه های متفاوت بین ۵۰۰ هزار بشکه تا بیش از یک میلیون بشکه بوده است. 

برای اطلاع از MTBE و ارتباط آن با قیمت نفت خام و بنزین کلیک نمایید.

کاهش واردات نفت خام دریایی اروپا از روسیه

بر اساس بازار نفت خام و فرآورده های نفتی، واردات نفت خام روسیه به شمال غرب اروپا از آغاز سال جاری میلادی تا پایان ماه جولای از طریق حمل دریایی و خط لوله جریان داشته است ولی از بعد از ماه فوریه و حمله‌ روسیه به اوکراین و تحریم خطوط کشتیرانی روسیه ، واردات‌ در یایی کاهش شدید داشته است و واردات از طریق خط لوله کاهش چندانی نداشته و در حدود ۸۰۰هزار بشکه در روز بوده است.

کل واردات نفت خام روسیه به شمال غرب اروپا در پایان ماه جولای در حدود یک میلیون بشکه در روز بوده در حالی که قبل از حمله روسیه به اوکراین حجم واردات در یایی و خط لوله روسیه به اروپا بیش از ۱.۷ ملیون بشکه در روز بوده است.

مهمترین موضوع در کشورهای حوزه دریای مدیترانه، افزایش تولید نفت خام لیبی در ماه آگوست بود. در فاصله ماه‌های می تا جولای تولید نفت خام لیبی به کمتر از ۷۰۰ هزار بشکه در روز و در ماه ژوئن به ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسید ولی در ماه آگوست میزان تولید تا یک میلیون بشکه در روز افزایش یافت و هم اکنون در حدود ۱.۲ملیون بشکه در روز می باشد.

فروش نفت در بازار نفت خام و فرآورده های نفتی آرال روسیه به کشورهای حوزه دریای مدیترانه از شروع سال جاری میلادی تنها در ماه مارس اندکی کاهش یافت ولی در ماه های بعد افزایش داشته است و حتی از ماههای ژانویه و فوریه بیشتر بوده است. بیشترین میزان تجارت نفت آرال در منطقه مدیترانه در ماه‌های می و ژوئن بوده که در این ماهها حجم تجارت به بالاتر از ۷۰۰هزار بشکه در روز رسیده است.

مقایسه تغییرات قیمت ها و سود حاصل از تولید فراورده های نفتی و گاز در پایان آگوست نسبت به ماه گذشته در چند منطقه جهان یعنی منطقه شمال غرب اروپا مدیترانه خلیج آمریکا و سنگاپور نشان می دهد که قیمت بنزین که پرمصرف ترین محصول در میان بازار نفت خام و فرآورده های نفتی است در منطقه مدیترانه و خلیج آمریکا از نظر سود آوری کاهش چشمگیر داشته است.

همچنین سود حاصل از فروش سوخت کوره با درصد بالای گوگرد در منطقه سنگاپور و مدیترانه بیشتر از محصولاتی چون دیزل و سوخت جت بوده است. به جز بنزین سایر فرآورده ها همچون سوخت جت و گازوییل و همچنین گازهای بوتان و پروپان افزایشی بوده و نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت داشته اند.