میزان تولید پلاستیک در دنیا

میزان تولید پلاستیک در دنیا طبق آمار سال 2023، سالانه بیش از 450 میلیون تُن پلاستیک است که اکنون به حدود 460 میلیون تن رسیده است. این رقم معادل حدود 13 میلیون تُن در روز است! در این مقاله از بازار نفت و گاز به بررسی میزان تولید پلاستیک در دنیا و پیش بینی تولید آن در آینده می پردازیم.

میزان تولید پلاستیک

برای درک بهتر این حجم عظیم، می‌توان آن را به صورت زیر مقایسه کرد:

اگر هر تُن پلاستیک را به اندازه یک توپ فوتبال در نظر بگیریم، می‌توان با پلاستیک تولید شده در یک سال، زمین را تا ارتفاع ۳۵ متر (۱۱۵ فوت) به طور کامل پوشاند.

یا اگر همه این پلاستیک‌ها را ذوب کنیم، می‌توان اقیانوسی به مساحت قاره آفریقا (حدود ۳۱ میلیون کیلومتر مربع) ایجاد کرد.

میزان تولید پلاستیک در دنیا

چین: بزرگترین تولید کننده پلاستیک در جهان است که به تنهایی 31 درصد از کل تولید را به خود اختصاص می‌دهد.
آمریکای شمالی: در رده دوم قرار دارد و 19 درصد از پلاستیک جهان را تولید می‌کند.
غرب آسیا: 17 درصد
اروپا: 16 درصد
خاورمیانه و آفریقا: 7 درصد
آمریکای لاتین: 4 درصد

بزرگترین تولیدکنندگان پلاستیک

بیشترین میزان تولید پلاستیک در دنیا در شرکت های آسیایی انجام می شود. در حالی که آمار دقیقی از سهم هر شرکت در تولید جهانی پلاستیک در دسترس نیست، برخی از بزرگترین شرکت های فعال در این حوزه عبارتند از:

شرکت ملی نفت چین (CNPC): بزرگترین شرکت دولتی نفت و گاز در جهان است که در زمینه تولید و پالایش نفت خام، تولید مواد شیمیایی و همچنین تولید پلاستیک فعالیت می‌کند.

شرکت شیمیایی سینوپک (Sinopec): دومین شرکت بزرگ دولتی نفت و گاز در چین است که در زمینه‌های مشابه CNPC فعالیت می‌کند.

شرکت اکسون موبیل (ExxonMobil): بزرگترین شرکت نفتی غیر دولتی در جهان است که در زمینه تولید و پالایش نفت خام، تولید مواد شیمیایی و همچنین تولید پلاستیک فعالیت می‌کند.

شرکت داو کمیکال (Dow Chemical Company): یک شرکت آمریکایی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و مصالح ساختمانی فعالیت می‌کند.

شرکت بازل (BASF): یک شرکت آلمانی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و همچنین رنگ و مواد افزودنی فعالیت می‌کند.

شرکت لینده (Linde): یک شرکت آلمانی گازهای صنعتی است که در زمینه تولید اتیلن، ماده اولیه بسیاری از پلاستیک‌ها، فعالیت می‌کند.

شرکت سابیک (SABIC): یک شرکت عربستانی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و فلزات فعالیت می‌کند.

شرکت LG Chem: یک شرکت کره جنوبی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و باتری فعالیت می‌کند.

شرکت فُرمُزا پتروکیمیکال (Formosa Plastics Group): یک شرکت تایوانی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و الیاف مصنوعی فعالیت می‌کند.

شرکت Reliance Industries: یک شرکت هندی است که در زمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و نساجی فعالیت می‌کند.

فعالیت شرکت های تولیدکننده

بسیاری از شرکت‌های بزرگ ذکر شده در بالا، علاوه بر تولید پلاستیک، در زمینه‌های دیگر مانند تولید مواد شیمیایی، پالایش نفت و گاز و همچنین تولید مصالح ساختمانی نیز فعالیت می‌کنند. همانطور که مشاهده می‌شود، تعداد قابل توجهی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده پلاستیک در جهان در قاره آسیا، به ویژه در چین و هند، مستقر هستند.

بیشترین پلاستیک تولیدی در جهان

بر اساس آمار سال ۲۰۲۳، پنج نوع پلاستیک بیشترین میزان تولید را در جهان به خود اختصاص داده‌اند که عبارتند از:

پلی اتیلن (PE)

با 34 درصد از کل تولید پلاستیک، پرکاربردترین نوع پلاستیک در جهان است. PE کاربردهای بسیار متنوعی دارد، از جمله کیسه‌های پلاستیکی، بطری‌ها، فیلم‌های پلاستیکی، لوله‌ها و قطعات قالب‌گیری شده.

پلی پروپیلن (PP)

با 18 درصد دومین نوع پلاستیک پرکاربرد است. PP به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر حرارت، در طیف گسترده‌ای از کاربردها مانند الیاف، قطعات خودرو، لوازم آشپزخانه و لوله‌ها استفاده می‌شود.

پلی اتیلن ترفتالات (PET)

با 9 درصد سومین نوع پلاستیک پرکاربرد است. PET به طور عمده برای بطری‌های نوشابه، بطری‌های آب و الیاف پلی استر استفاده می‌شود.

پلی وینیل کلرید (PVC)

با 7 درصد چهارمین نوع پلاستیک پرکاربرد است. PVC در طیف گسترده‌ای از کاربردها مانند لوله‌ها، اتصالات، پنجره‌ها، کفپوش و روکش‌ها استفاده می‌شود.

پلی استایرن (PS)

با 6 درصد پنجمین نوع پلاستیک پرکاربرد است. PS معمولاً در ظروف یکبار مصرف، فوم بسته‌بندی، اسباب‌بازی و لوازم التحریر استفاده می‌شود.

هر نوع پلاستیک به دلیل ویژگی‌های خاص خود برای کاربردهای خاصی مناسب است. قابلیت بازیافت هر نوع پلاستیک متفاوت است. PET و HDPE به طور کلی قابل بازیافت‌ترین انواع پلاستیک هستند، در حالی که PVC و PS به سختی بازیافت می‌شوند.

علل افزایش تولید پلاستیک

۱. رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف: افزایش جمعیت جهانی و تغییر الگوی مصرف در کشورهای در حال توسعه، تقاضای بیشتری برای محصولات پلاستیکی، به ویژه بسته‌بندی‌ها، را به همراه داشته است.

۲. صنعت بسته‌بندی: صنعت بسته‌بندی با استفاده از پلاستیک به عنوان ماده اولیه، در حفظ کیفیت و افزایش عمر مفید محصولات نقش بسیار مهمی دارد.

۳. تکنولوژی و نوآوری: پلاستیک به عنوان یک ماده چندکاره، قابلیت‌های متنوعی برای صنایع مختلف فراهم می‌کند. توسعه تکنولوژی و نوآوری‌های در زمینه پلاستیک‌ها، تولید و استفاده بیشتر از این ماده را تسهیل کرده است.

پیامدهای تولید پلاستیک

افزایش بی‌رویه تولید پلاستیک، پیامدهای زیان‌باری برای محیط زیست به همراه دارد. پلاستیک‌ها به راحتی تجزیه نمی‌شوند و می‌توانند تا صدها سال در محیط زیست باقی بمانند. آنها می‌توانند خاک، آب و هوا را آلوده کرده و به حیات وحش آسیب برسانند.

تولید پلاستیک به فرایند پالایش نفت خام نیاز دارد که گازهای گلخانه‌ای مضر را آزاد می‌کند و به گرم شدن کره زمین دامن می‌زند. برخی از مواد شیمیایی موجود در پلاستیک‌ها می‌توانند برای سلامتی انسان مضر باشند و خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها را افزایش دهند.

راه حل‌ های آلودگی پلاستیک

برای مقابله با مشکل آلودگی پلاستیک، اقدامات مختلفی می‌توان انجام داد، از جمله:

کاهش مصرف: ما باید مصرف پلاستیک خود را تا حد امکان کاهش دهیم.
استفاده از جایگزین‌های پایدار: به جای پلاستیک می‌توان از مواد جایگزین پایدار مانند پارچه، بامبو و فلز استفاده کرد.

پیش‌بینی تولید پلاستیک در آینده

پیش‌بینی‌های مختلفی در مورد میزان تولید پلاستیک در آینده وجود دارد، اما به طور کلی انتظار می‌رود که میزان تولید پلاستیک در دنیا به طور قابل توجهی افزایش یابد.

برخی از پیش‌بینی‌های کلیدی میزان تولید پلاستیک در دنیا در آینده عبارتند از:

انجمن جهانی اقتصاد: در گزارشی که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، این انجمن پیش‌بینی کرده است که تولید پلاستیک تا سال ۲۰۵۰ به دو برابر میزان فعلی، یعنی به حدود ۱.۲ میلیارد تُن در سال خواهد رسید.

موسسه Ellen MacArthur: این موسسه در سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی کرده بود که تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۱۲ میلیارد تُن پلاستیک در اقیانوس‌ها انباشته خواهد شد، مگر اینکه اقدامات فوری برای مقابله با آلودگی پلاستیک انجام شود.

آژانس بین‌المللی انرژی: این آژانس در گزارشی که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، پیش‌بینی کرده بود که تقاضا برای پلاستیک تا سال ۲۰۵۰ به دو برابر و مصرف نفت خام برای تولید پلاستیک به ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.

تأثیرات تولید پلاستیکی

تأثیرات تولید پلاستیکی از تأثیرات مهم تولید پلاستیک، آلودگی محیط‌ زیست است. بخش عمده‌ای از پلاستیک‌ها پس از استفاده به صورت زباله‌های جامد منتهی می‌شوند. برخی از این زباله‌ها به صورت ناقص تجزیه می‌شوند و ممکن است به مدت صد سال یا بیشتر در محیط زیست باقی بمانند.

این زباله‌ها در رودخانه‌ها، دریاها و در نهایت در اقیانوس‌ها جمع می‌شوند که منجر به آلودگی آب، خاک و هوا می‌شود. علاوه بر آن، پلاستیک‌ها با تجزیه شدن به اندازه‌ی بسیار کوچکتری به نام میکروپلاستیک تبدیل می‌شوند که می‌تواند به حیات دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها آسیب برساند و وارد زنجیره غذایی شود.

تولید پلاستیک نیز بر تغییرات آب و هوایی تأثیر می‌گذارد. بسیاری از پلاستیک‌ها از نفت و گاز استخراج می‌شوند و فرآیند تولید آنها انرژی زیادی را مصرف می‌کند و از انتشار گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن و متان به جو برخوردار است. این گازها مسئول اصلی تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی هستند که تأثیرات جدی بر محیط زیست و سلامت انسان‌ها دارند.