تحولات بازار نفت اروپا

تحولات بازار نفت اروپا یک سال پس از حمله روسیه به اوکراین; اختصاصی بازار نفت گاز پتروشیمی:

یک سال از حمله روسیه به اوکراین می گذرد و پایانی برای جنگ دیده نمی شود، این جنگ موجب شده بازار نفت در اروپا به دلیل اختلال در عرضه ناشی از تحریم ها کاملاً تغییر شکل دهد. قبل از جنگ، اروپا تقریباً 30 درصد نفت خام و محصولات خود را از روسیه تأمین می کرد. یک سال بعد، اتحادیه اروپا واردات نفت و محصولات پالایشی روسیه را از 3.3 میلیون بشکه در روز در فوریه 2022 میلادی، به شدت کاهش داده است.

خلاصه‌ای از تحرکات کلیدی بازار و پیامدهای آن برای طرح‌های سقف قیمت

تصمیم اتحادیه اروپا برای پایان دادن به واردات نفت روسیه باعث فشار بر روی نفت خام جایگزین و سوخت‌های حیاتی مانند گازوئیل شد. این امر باعث شد صنایع برخی کشورها برای پر کردن انبارهای ذخیره سازی با نفت روسیه قبل از اجرایی شدن این ممنوعیت ها دست به کار شوند.

ممنوعیت واردات نفت خام از روسیه از 5 دسامبر به استثنای کشورهای اروپای مرکزی که در خشکی محصور شده اند به اجرا گذاشته شد.

محموله های نفت خام اورال روسیه به هلند از 566000 بشکه در روز در فوریه 2022 به یک دهم آن تا نوامبر کاهش یافت.

بر اساس داده‌های S&P Global Commodity Insights، سایر کشورها از جمله ایتالیا خرید نفت خام روسیه را در نوامبر به 229000 بشکه در روز برای ذخیره‌سازی افزایش داده اند.

بلغارستان و رومانی، دو عضو اتحادیه اروپا با معافیت از محدودیت های نفتی روسیه، تنها دو کشوری هستند که به واردات نفت خام روسیه ادامه می دهند.

نمودار واردات از روسیه

شکاف موجود در بازاراروپا فرصتی را برای تولیدکنندگان خاورمیانه ایجاد کرد تا سهم بازار را در منطقه ای که نماینده یک ششم اقتصاد جهانی است، به دست آورند.

جریان نفت خام جایگزین از عراق، عربستان سعودی، آنگولا، نیجریه و نروژ در بندر روتردام افزایش یافت. این بندر در سال 2022 میلادی 156 نفتکش غول پیکر را هندل کرده است این در حالی است که این رقم در سال 2021 تنها به 27 نفتکش رسیده بود.

پالایشگاه هایی که به نفت اورال روسیه متکی بودند از جمله فنلاند شروع به تامین نفت خام از سایر کشورها کردند به این صورت که واردات نوع جدید نفت خام یوهان سوردروپ نروژ چندین ماه پس از حمله به میانگین بیش از 100000 بشکه در روز افزایش یافت.

کشورهایی که به خط لوله نفت دروژبا از روسیه متکی بودند، از مناطق دوردستی مانند عربستان سعودی و عراق با استفاده از بنادری مانند روستوک و گدانسک در دریای بالتیک و تریست ایتالیا به دنبال نفت خام بودند.

آلمان با واردات نفت خام از قزاقستان که مشمول تحریم ها نیست با استفاده از خطوط لوله روسیه موافقت کرد.

جریان گازوئیل، بنزین و سایر محصولات پالایش شده به اروپا نیز به دلیل محدودیت های تجاری جدید به طرز چشمگیری تغییر کرده است.

داده‌های CAS نشان می‌دهد که ترکیه، واردات نفت خام و نفت کوره روسیه را در سال 2022 تقریباً 50 درصد افزایش داده و به 360000 بشکه در روز رسانده است. واردات بنزین و گازوئیل اروپا از پالایشگاه های شرق سوئز از 5 فوریه افزایش یافت.

بر اساس داده‌های ردیابی S&P Global، مجموع ورود گازوئیل و گازوئیل ترکیبی در ژانویه به حدود 3 میلیون تن رسید و قرار است در فوریه از حدود 2.2 میلیون تن در دسامبر بیشتر شود.

حمل و نقل محموله ها از مناطق دورتر به دلیل ممنوعیت واردات فرآورده های نفتی روسیه طولانی شده است. عمده صادرات نفت روسیه به مقاصدی است که هنوز تحریم‌ها را اعمال نکرده‌اند، در حالی که در دسترس بودن نفتکش‌ها برای فرآورده‌های نفتی مورد ابهام است و موجب شده تا چندین کشور اقداماتی را علیه مالکان روسی پالایشگاه ها انجام دهند و به طور همزمان، حفاظت در برابر حملات فیزیکی و سایبری در اولویت قرار گرفته است. ارتش ناتو حفاظت از زیرساخت های نفت و گاز دریای شمال را پس از انفجار در سیستم خط لوله گاز نورد استریم در ماه سپتامبر که روسیه مسئول آن اعلام شد، افزایش داده است.

رگولاتور انرژی آلمان در ماه سپتامبر، سهام روسنفت را در سه پالایشگاه، از جمله نیروگاه 230000 بشکه ای Schwedt در اختیار گرفت.

لوک اویل موافقت کرد که پالایشگاه 321000 بشکه در روز خود در سیسیل را به GOI Energy، شرکتی که توسط گروه سهام خصوصی مستقر در قبرس حمایت می شود، بفروشد. اگرچه پارلمان اروپا اکثر صادرات سوخت های تولید شده از نفت خام روسیه را ممنوع کرده و مکانیسم های قانونی را برای تصاحب احتمالی ایجاد کرده است با این وجود لوک اویل پالایشگاه نفت بلغارستان را با ظرفیت 150 هزار بشکه در روز حفظ می کند.

لوک اویل

نرخ حمل و نقل و بیمه کشتی به ویژه در مرحله اول بارگیری که خصومت ها دریای سیاه و آزوف را تهدید می کرد نیز تحت تأثیر قرار گرفته است و پس از حمله به کشتی های تجاری در دریای سیاه در اوایل جنگ افزایش یافت. حق بیمه دائما در حال افزایش بود و شرکت BP بارگیری نفت خام سبک آذری را تا جنوب بندر سوپسا گرجستان به حالت تعلیق درآورد.

پالایشگاه های اوکراین که بسیاری از آنها قبل از تهاجم خارج شده بودند، تا حد زیادی در حملات روسیه تخریب شده اند و این کشور به همسایگانی مانند لهستان برای تامین سوخت برای تامین نیازهای گرمایشی، برق، کشاورزی، حمل و نقل و نظامی متکی است.

قیمت ‌های نفت خام و فرآورده‌های پالایش‌ شده ابتدا در پی تهاجم افزایش یافت، اما متعاقباً به سطح قبل از حمله یا حتی پایین‌تر بازگشت این در حالی بود که نفت روسیه به شدت کاهش یافت.

طبق گفته پلتس تخفیف قیمت نفت اورال از ابتدای سال 2023 به طور میانگین حدود 30 دلار در هر بشکه بوده است.

نوسانات قیمت در بازارهای نفت خام به محصولات تصفیه شده و سوخت حمل و نقل نیز سرایت کرده است. قیمت گازوئیل با گوگرد بسیار کم، بلافاصله پس از تهاجم بیش از 40 درصد افزایش یافت، اما پس از آن در بحبوحه افزایش عرضه از ایالات متحده، خاورمیانه و جاهای دیگر به سطح قبل از جنگ رسید. مازاد صادرات روسیه پیش از تحریم ها وارد بازار شد.

محدودیت قیمتی که توسط شرکای اتحادیه اروپا و گروه 7 اعمال شده است، جریان نفت روسیه را به مقصدهای دورتر ارسال می کند به همین دلیل ارائه دهندگان خدمات دریایی و بیمه برای معاملاتی که بالاتر از سقف تعیین شده اند جریمه اخذ می کنند.

همچنین نگرانی‌ها در مورد «ناوگان سایه» حامل نفت روسیه، نگرانی‌های زیست‌محیطی و ایمنی را برانگیخته است.

منبع: پلتس