فلرینگ چیست؟
اگر شب‌ها از کنار پالایشگاه یا مجتمع پتروشیمی عبور کرده باشید، حتماً شعله‌های بزرگی رو دیده‌اید که همیشه روشن هستند. این شعله‌ها مربوط به فلرینگ (Flaring) یا همون سوزاندن گازهای اضافی هستن. فلرینگ در واقع یک سیستم ایمنی محسوب می‌شه. هر وقت در فرآیند تولید، گاز اضافی یا ناخواسته جمع بشه و امکان ذخیره یا استفاده از اون وجود نداشته باشه، برای جلوگیری از خطر انفجار یا آسیب، به سمت مشعل هدایت و سوزانده می‌شه. یعنی فلرینگ فقط یک آتش دائمی نیست؛ پشت این شعله‌ها یک دلیل مهم برای حفظ امنیت تأسیسات و کارکنان قرار داره.
چرا فلرینگ اتفاق می‌افتد؟
فلرینگ فقط به خاطر نقص فنی یا اضطرار نیست. دلایل مختلفی باعث می‌شن مشعل‌ها روشن بمونن:
1️⃣ کنترل فشار: اگر فشار در مخازن یا لوله‌ها بیش از حد بالا بره، خطر انفجار وجود داره. فلرینگ مثل یک سوپاپ اطمینان عمل می‌کنه.
2️⃣ راه‌اندازی یا توقف واحدها: در زمان استارت یا شات‌داون واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی، گازهایی آزاد می‌شن که باید سوزانده بشن.
3️⃣ ناخالصی‌های گازی: بعضی از گازها به خاطر ترکیب شیمیایی قابل مصرف نیستن و فقط می‌سوزن.
پس فلرینگ فقط یک شعله نیست؛ یک بخش جدانشدنی از فرآیندهای عملیاتی و ایمنی به حساب میاد.
چرا فلرینگ اتفاق می افتد
پیامدهای زیست‌محیطی فلرینگ
البته روشن بودن این شعله‌ها هزینه هم داره. فلرینگ یکی از منابع اصلی آلودگی هواست:
- انتشار حجم بالایی از دی‌اکسیدکربن (CO₂) که به گرمایش زمین دامن می‌زنه.
- تولید ذرات معلق و ترکیبات سمی مثل اکسیدهای نیتروژن و گوگرد که برای سلامت انسان مضر هستند.
- آلودگی نوری و حرارتی برای محیط اطراف.
به زبان ساده: فلرینگ، هم باعث هدررفت انرژی می‌شه و هم به محیط زیست و کیفیت زندگی مردم آسیب می‌زنه.
چه مقدار فلرینگ در جهان انجام می‌شود؟
شاید براتون جالب باشه که بدونید حجم گازهای سوزانده‌شده بسیار زیاد است. طبق گزارش بانک جهانی، هر سال بیش از ۱۴۰ میلیارد مترمکعب گاز در دنیا فلر می‌شه. این مقدار گاز معادل مصرف سالانه برق و گاز میلیون‌ها خانوار هست! در برخی کشورها، فلرینگ به حدی زیاده که می‌تونه اقتصاد محلی رو متحول کنه اگر این گازها جمع‌آوری و استفاده بشن. پس فلرینگ فقط یک موضوع صنعتی نیست، بلکه یک موضوع اقتصادی و ملی هم هست.
راه‌های کاهش فلرینگ
خبر خوب اینه که فلرینگ راه‌حل داره. شرکت‌ها و کشورها می‌تونن با فناوری و مدیریت درست، این گازها رو به دارایی تبدیل کنن:
- استفاده از واحدهای بازیافت گاز (GRU) برای جمع‌آوری و فشرده‌سازی گازها
- تزریق مجدد گاز به میادین نفتی برای افزایش برداشت (EOR)
- استفاده از گازها برای تولید برق یا خوراک پتروشیمی‌ها
- توسعه فناوری‌های نوین مثل تبدیل گاز به مایع (GTL)
این اقدامات باعث می‌شن که هم محیط‌زیست سالم‌تر بشه و هم یک منبع درآمد جدید برای صنعت ایجاد بشه.
راه های کاهش فلرینگ
آینده بدون فلرینگ؟
جهان امروز به سمت کاهش فلرینگ حرکت کرده. بانک جهانی برنامه‌ای به نام Zero Routine Flaring by 2030 رو پیش می‌بره که هدفش پایان دادن به فلرینگ روتین تا سال ۲۰۳۰ هست. کشورهایی که به این طرح پیوستن، متعهد شدن راهکارهای جمع‌آوری و استفاده از گاز رو توسعه بدهند. نتیجه؟ هوای پاک‌تر، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش بهره‌وری انرژی. فلرینگ اگرچه یک ضرورت ایمنی بوده، اما آینده صنعت باید به سمتی بره که شعله‌های مشعل کمتر و کمتر دیده بشن.
